اخبار

شناخت دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایرانی

دنیای موسیقی سنتی ایرانی، بزرگ و برای خیلی هایمان نسبتا ناشناخته است. بیایید با دستگاه ها و گوشه های آوازی اش آشنا شویم. گاهی آدم فکر می کند اگر این امیر کبیر بنده خدا در تاریخ کشورمان حضور نداشت، چند سال قرار بود در خیلی زمینه ها عقب بیفتیم؟ حالا قضیه موسیقی ایرانی هم همینطور است. عشاق این سبک موسیقی باید فاتحه ای بفرستند به روحش که یک روز، خدا می داند چه در سرش گذشت که به فکرش رسید موسیقی ایرانی باید مرجع مدونی داشته باشد. همین شدکه علی اکبرخان فراهانی را که خودش یکی از آدم های کاربلد این حوزه بود صدا زد و دستور داد تا آهنگ های موجود در مناطق مختلف کشور را جمع آوری کند. علی اکبرخان این آهنگ ها را به برادرش غلامحسین فراهانی یاد داد و او هم اینها را به میرزا حسین قلی و میرزا عبدالله. دو پسر علی اکبرخان که هر دو از نوازندگان به نام تار بودند، آموزش داد و این دو نفر شدند سرشاخه های موسیقی ایرانی و مولفان ردیف های موسیقی ایرانی.

● دستگاه ها هفتگانه موسیقی ایرانی چطور کار می کنند؟

شور و نوایی برپاست: ردیف موسیقی ایرانی از دو بخش اصلی و فرعی تشکیل می شود. قسمت اصلی اش شامل هفت تا دستگاه می شود هر کدامشان حال و هوا و البته طرفداران خاص خودشان را دارند. این هفت دستگاه، موسیقی اغلب نواحی ایران را دربر می گیرند و خیلی از آهنگ های نوستالژیک دوران کودکی مان را هم در دل خود جای داده اند.

1- شور : خیلی از آهنگ هایی که در جشن ها پخش می شود، در همین دستگاه شور ساخته شده اند. همانطور که از اسمش هم پیداست، موسیقی این دستگاه پر است از شور و انرژی. شور یکی از دستگاه های بسیار بزرگ موسیقی ایرانی به حساب می آید که حال و هوای آن به موسیقی ایرانی به حساب می آید که حال و هوای آن به موسیقی منطقه مازندران نزدیک است. البته این دستگاه نغمه هایی ملهم از موسیقی مناطق مرکزی ایران و کردستان هم شنیده می شود.

2- نوا: به علت شباهتی که به دستگاه شور دارد، شناختش کمی به آگاهی نیاز دارد. در واقع اگر دستگاه شور را خوب بشناسید می توانید به تفاوت نغمه های نوا با شور پی ببرید.

3- ماهور: ماهور یکی از دستگاه های گسترده موسیقی ایرانی محسوب می شود که حال و هوای کاملا شادی دارد. اگر دلتان می خواهد با شنیدن یک موسیقی سنتی حسابی روح و روانتان شاد بشود، آهنگ هایی از این دستگاه را گوش کنید که اتفاقا نمونه های زیادی هم دارد. بعضی از زبان شناس ها می گویند واژه «ماهور» تغییر یافته واژه «ماژور» یکی از گام های اصلی موسیقی غربی است. جالب اینجاست که حال و هوای هر دویشان هم مشابه است. این دستگاه چند بخش دارد که بعضی بخش هایش به موسیقی منطقه سیستان و بلوچستان، بعضی هایش به موسیقی خراسان و لرستان و یک قسمت های دیگرش هم به موسیقی آذری آذربایجان نزدیک است.

4- چهارگاه: بعضی از دستگاه ها به زمان مشخصی از روز تعلق دارند ومعمولا آن موقع روز است که شنیدنشان به دل آدم می چسبد. چهارگاه دستگاهی است که کاملا به صبح ها اختصاص دارد. کافی است یکی از آهنگ های این دستگاه را اول صبح یا در زمان خمودگی و کسالت گوش کنید تا انرژی تان برای یک روز کامل جفت و جور بشود

5- همایون: یکی از دستگاه های بسیار غمگین ایرانی که میزان غمش از آواز دشتی هم بیشتر است! اگر بغض توی گلویتان گیر کرده و بهانه می خواهید برای اینکه هر آنچه در دل دارید بیرون بریزید، یکی از آهنگ های این دستگاه را پلی کنید و سر و صورتتان را بسپارید به سیل اشک.

6- راست پنجگاه: یکی از دستگاه های مهجور ایرانی است که خیلی کم کار شده. راست پنجگاه شباهت هایی به دستگاه ماهور دارد. توی حرکت نت هایی که برای گوشه های هر دستگاه نوشته شده یک روند مشخص بالارونده یا پایین رونده وجود دارد. نت های موجود در دستگاه راست پنجگاه و ماهور کاملامشترک هستند اما این حرکات و گردش ملودیشان است که با هم فرق دارد.

7- سه گاه: بعضی می گویند سه گاه، منشعب شده از دستگاه چهارگاه است. «سه گاه» علاوه بر حالت بیدارکننده که مشخصه اصلی دستگاه چهارگاه است، بعضی جاها حالت شور و وجد دارد که آن هم به خاطر عوض شدن یکی دو نت کوچک است. این دستگاه شباهت هایی هم به دستگاه شور دارد و خلاصه مناسب است برای اینکه درجه حالتان را چندتایی ارتقا بدهد!

● دانستن الفبای موسیقی سنتی بر هر فرد بالغ موسیقی دوستی واجب است

دنیای موسیقی آنقدر پر از واژه های شیک و خارجی است که اگر آدم همینطور یکهو یک متن تخصصی را شروع کند، امکان دارد سریعا بی خیالش بشود. این اصطلاحات تخصصی اگرچه کامل نیستند اما در حد فهمیدن این مطلب و ادعا کردن اینکه «من از موسیقی سنتی بیشتر از یک ساز می دانم!» کافی است.

گوشه یا مقام: هر کدام از آهنگ هایی که قدیم ترها در مناطق مختلف ایران خوانده می شد را یک گوشه یا مقام می گویند. در واقع کوچکترین جزء هویت دار از ردیف موسیقی ایرانی است.

دستگاه: خیلی از گوشه های موسیقی سنتی ایران، به این خاطر که به یک منطقه تعلق دارند، حال و هوای مشابهی دارند. این گوشه های با حال و هوای مشترک، همگی در یک مجموعه به نام دستگاه جمع آوری شدند و نام اختصاصی خودشان را گرفتند.

آواز: هر آواز از مجموع چند گوشه تشکیل شده. این گوشه ها در واقع عضوی از همان هفت دستگاه بوده اند که چون با همدیگر شباهت بیشتری داشته اند، از دل دستگاه ها بیرون کشیده شده اند و نام آواز بر مجموعه شان گذاشته شده.


آموزش آواز سنتی در تهران
ردیف موسیقی ایرانی: مجموعه این دستگاه ها و آوازها در کتابی به نام ردیف موسیقی ایرانی جمع آوری شده. این کتاب در واقع دایرة المعارف موسیقی سنتی ایرانی است که این روزها نسخه هایی از آن به صورت اختصاصی برای هر کدام از سازها چاپ شده است. مثل ردیف موسی معروفی که برای پیانو، ردیف طاهرزاده و دوامی برای آواز و ردیف ابوالحسن صبا برای نی.

مرکب خوانی: در مرکب خوانی نوازنده از یک دستگاه شروع می کند و به تدریج وارد دستگاه های دیگر می شود. البته افرادی که این کار را می کنند، باید شناخت دقیقی از ردیف موسیقی داشته باشند. اصطلاحی در موسیقی داریم به نام فرود. برای توضیح کلمه فرود بهتر است یک مثال بزنیم تا ربطش را با مرکب خوانی بفهمیم؛ مثلا شما در دستگاه ماهور هستید، گوشه ها را دانه دانه جلو می روید تا می رسید به گوشه دلکش. این گوشه وجه تشابهاتی با دستگاه شور دارد. اگر نوازنده یا خواننده متبحر باشند، آن لحظه خیلی زیرکانه می تواند ادامه کار را در دستگاه شور برود اما چون کارش را از ماهور شروع کرده است نهایتا باید کار را در همان ماهور ختم کند. در واقع خیلی زیرکانه وارد دستگاه شور می شود و دوباره برمی گردد در دستگاه ماهور فرود می آید. یعنی از نقاط تشابه دستگاه ها کمک گرفته و مرکب خوانی می کنند.

نت شاهد: نتی است که در هر دستگاه یا آواز بیشترین کاربرد را داشته و در تداعی کردن حال و هوای آن دستگاه یا آواز هم سهم بیشتری دارد. اغلب گوشه ها معمولا با نت شاهد شروع و تمام می شوند. در موسیقی غربی به این نت شاهد درجه اول گام می گویند. نوازنده خوب کسی است که این نت را در هر دستگاه یا آواز به خوبی بشناسد و به موقع از آن استفاده کند.

درآمد: اولین گوشه آغاز کننده هر دستگاه و آواز. گوشه درآمد تداعی کننده حال و هوای کل آن دستگاه یا آواز است؛ یعنی اگر می خواهید حال و هوای یک دستگاه را بفهمید، بهتر است که اول درآمدش را گوش بدهید.

رپراتوار: معادل ردیف در موسیقی غربی.در غرب برای هر ساز یک رپرتوار مجزا موجود است. در ایران هم چنین کاری را برای ردیف کرده اند و برای هر سازی ردیف مخصوص آن را تدوین کرده اند.

گام: در موسیقی غربی معادل دستگاه است که به دو دسته اصلی مینور و ماژور تقسیم می شود. به هشت نت پشت سر هم در موسیقی غربی یک گام می گویند. به فاصله بین هشت تا نت اکتاو هم می گویند.

دانگ: هر چهار نت پشت سر هم یک دانگ است. در موسیقی غربی به هر دانگ یک تتراکورد می گویند. وقتی می گویند فلانی صدای شش دانگی دارد، یعنی می تواند شش تا دانگ که شامل ۲۴ نت ، یا به عبارتی سه گام است ، را به ترتیب بخواند. خواننده شش دانگ کسی است که به اجرای هر بیست و چهار نت تسلط کامل دارد. حنجره ای که این توانایی را دارد، چیز خاصی است.

مرصع خوانی: مرصع پلو چیست؟ پلویی است که همه چیز تویش ریخته شده. مرصع خوانی هم همچین چیزی است. یعنی برخلاف مرکب خوانی، نیازی نیست دنبال وجه تشابه بین دستگاه ها باشید و هر موقع دلتان بخواهد دستگاه را عوض کنید. البته خواننده متبحر طوری این کار را می کند که برای شنونده آزاردهنده نباشد. در ضمن در مرصع خوانی هیچ نیازی نیست که آواز را در همان دستگاه اولیه به پایان ببرید.

●بخش فرعی ردیف موسیقی ایرانی، به اندازه بخش اصلی تنوع و گستردگی دارد

جُنگ پنج و هفت: در ردیف موسیقی ایرانی پنج آواز اصلی وجود دارد که در واقع مجموعه ای از «گوشه» ها هستند که عضوی از دستگاه های مختلف بوده اند اما به خاطر شباهت بیشتری که با هم داشته اند، از دستگاه مورد نظر جدا شده و به شکل یک آواز درآمده اند.

این وسط، «بیات کرد» و «شوشتری» دو آوازی هستند که بین موسیقیدان ها بر سر مستقل حساب آوردنشان اختلاف است و آمار آوازها را بین عدد پنج و هفت معلق نگه داشته اند!

بیات کرد (کرد بیات) : آثاری که در این آواز خوانده شده اند، آنقدر محدودند که هیچ وقت تا به حال هیچ آلبوم کاملی از بیات کرد ساخته نشده. این آواز هم زیرمجموعه دستگاه شور به حساب می آید.

بیات اصفهان : با اینکه این آواز گوشه های غمگینی دارد اما غم و حزن و اندوه آواز دشتی متفاوت است. حال و هوای بیات اصفهان تا حدودی با «گام مینور» در موسیقی غرب یکی است.

دشتی: دشتی همیشه پای ثابت عزاداری ها بوده و هست. غمی که در این آواز وجود دارد قادر است اشک هر جنبده ای را دربیاورد! دشتی علاوه بر کاربردش در مراسم عزاداری، در موسیقی درمانی هم استفاده می شود. خیلی از روانشناس ها از این نوع موسیقی استفاده می کنند تا بیمار مورد نظر به راحتی احساساتش را بیرون بریزد و خودش را تخلیه کند. آواز دشتی بسیار شبیه آهنگ های منطقه گیلان است. حتی یکی از گوشه های این آواز به نام «دیلمان»، نام منطقه ای در استان گیلان است. به همین خاطر هم خیلی ها به شوخی به آواز «دشتی» می گویند «رشتی». با اینکه تنوع این آواز زیاد نیست اما کارهای زیادی در آن ساخته شده. دشتی هم زیرمجموعه دستگاه شور است.

بیات ترک: این آواز یکی از زیرمجموعه های دستگاه شور است و مثل همان دستگاه آدم را به وجد می آورد. نمونه: قطعه «اندک اندک» شهرام ناظری بیات ترک است. شروع این آهنگ الهام گرفته از گوشه «درآمد» آواز بیات ترک است. جالب است بدانید اذان موذن زاده اردبیلی در گوشه ای از این آواز با نام «روح الارواح» ساخته شده و به نظر می رسد مرحوم موذن زاده به خاطر اسم این گوشه، آن را برای اذان خود انتخاب کرده.

افشاری: این آواز هم یکی از زیرمجموعه های دستگاه شور است. بسیاری از تصنیف های قدیمی در این آواز ساخته شده اند. آوازهای افشار گاه با حزن همراهند و گاهی هم بسیار شاد هستند. نمونه: تصنیف «از کفم رها»ی عارف قزوینی با این شروع، «از کفم رها شد قرار اول ...» از نمونه های آشنای افشاری است.

شوشتری: با اینکه این آواز تم غمگینی دارد اما تعدادی آهنگ شاد هم در آن خوانده شده. با این حال تم اصلی این دستگاه غمگین است. شوشتری گوشه های کمی دارد. خیلی ها معتقدند شوشتری در واقع یکی از گوشه های دستگاه همایون است نه یک آواز مجزا. نمونه: تصنیف بیا تا گل برافشانیم ساخته حسین علیزاه ، قطعه بی کلام «به زندان» از استاد ابوالحسن صبا، آهنگ شیرازی «جینگه جینگه ساز میاد و ...» یک نمونه شاد این آواز است.

ابوعطا: این آواز هم حال و هوای غمگینی دارد و زیرمجموعه دستگاه شور محسوب می شود. نمونه: آلبوم «آتش در نیستان» شهرام ناظری و «تصنیف بهار دلکش» محمدرضا شجریان از نمونه های این آوازهستند.

کلاس آموزش آواز سنتی در غرب تهران

رکورد موسیقی چه زمانی پایان می یابد؟

حالا نزدیک به چهار ماه است که نت سکوت در سالن‌های برگزاری کنسرت نواخته می‌شود. در جایی که البته تا کنون هزاران نفر از هم‌وطنانمان جان خود را از دست داده و صدها هزار نفر سوگوار عزیزان‌شان هستند، لابد این مساله‌‌ای مهم تلقی نمی‌شود؛ مسأله اما آن زمانی اهمیت پیدا می‌کند که به این نکته توجه کنیم که عدم برگزاری کنسرت‌های موسیقی،‌ منتشرنشدن آلبوم‌ها و تعطیلی آموزشگاه‌ها، به معنای به خطر افتادنِ معیشت هزاران نفری است که در این حوزه مشغول فعالیت هستند و در این ماه‌ها، ضررهای جبران‌ناپذیری کرده‌اند. می‌شود برای یک‌بار از زاویه نگاه نوازندگان، صدابرداران، نورپردازان و دیگر عوامل فنی، کارمندان سالن‌های برگزاری کنسرت، کارکنان سایت‌های بلیت‌فروشی، خبرنگاران حوزه‌ی موسیقی و دیگران ماجرا را نظاره کرد و با خود اندیشید که آنان که از آبان‌ماه سال گذشته بنا به دلایل مختلف از روال معمول برنامه‌های خود دور مانده بودند، چگونه باید روزگار می‌گذرانده‌اند؟ پاسخ این سوال چندان پیچیده نیست. حالا اما قرار است از تیرماه کنسرت‌های موسیقی برگزار شود؛ هرچند که هم‌‌چنان نمی‌توان مطمئن بود که آیا برگزاری کنسرت‌ها در شرایط کنونی (فقیرتر شدنِ‌ مردم بر اثر ویروس کرونا و هم‌چنین ترس از آن) می‌تواند گره‌گشا باشد یا نه؟‌

آواز سنتی در تهران
* موسیقی در بحران کرونا

در آن روزهایی که جامعه درگیر بحران کرونا بود، کنسرت‌های آنلاینی توسط شهرداری، بنیاد رودکی و... برگزار شد. کلاس‌هایی هم به شکل آنلاین برگزار شد. اما اینها فقط مثل مسکن‌های ضعیف برای یک بیماری بزرگ عمل کردند و خیلی‌ها خانه‌نشین شدند و اجاره‌ی خانه‌هایشان، قسط‌های سر ماهشان و حتی خورد و خوراکشان با مشکلات بسیار مواجه شد.

چند روز پیش «غلام علمشاهی» رئیس هیأت مدیره کانون ناشران، به شکل صریح اعلام کرد: «کنسرت آنلاین هیچ توجیه اقتصادی ندارد و صرفاً برای فراموش نشدن هنرمندان برگزار می‌شود. این آثار را از اینترنت هم می‌توان دانلود کرد و شنید، این کنسرت‌ها برای مخاطب جذابیت لازم را ندارد. کما اینکه می‌بینیم تمدید هم نشد. علاوه بر آن، در چند سال اخیر وضعیت بسیار بدی را در نشر آثار موسیقی داشتیم و در دوران کرونا هم این مساله به مراتب بدتر شد و به یک فاجعه تبدیل شده است. از این‌ها گذشته مردم آنقدر در حال حاضر گرفتار مشکلات معیشتی و خبرهای انتشار ویروس کرونا هستند که فکر می‌کنم موسیقی هم برایشان جذابیتی ندارد.»


* دولت، کرونا، موسیقی

صندوق اعتباری هنر، دفترچه بیمه‌ی هنرمندان را تا مرداد ماه تمدید کرد و اعلام شد که وام‌هایی هم به هنرمندان داده می‌شود. این‌ها جای تقدیر دارد. اما اصلاً موسیقی مگر دغدغه‌ی چندم دولتی است که خودش هم به خاطر تحریم‌های کمرشکن و ضررهای اقتصادی ناشی از کرونا، با مشکلات بسیار مواجه است. کدام قانون در جهت حمایت از هنرمندان تصویب شده است؟ به بودجه‌ی دفتر موسیقی نگاه کنید و ببینید چند درصد گردش مالی موسیقی را به خود اختصاص می‌دهد؟ کپی‌رایت به کجا رسید؟ راستی از صدا و سیما چه خبر؟ هنوز هم می‌شود چند ساعت بعد از انتشار یک آلبوم، لینک دانلود آن را در سایت‌ها مشاهده کرد؟

اما نمی‌توان این مساله را نادیده گرفت که در این مدت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون هنری او و هم‌چنین مدیرکل دفتر موسیقی، تلاش‌های بسیاری کردند تا کنسرت‌ها آغاز شود. «سید عباس صالحی»، در این مدت بارها نامه‌هایی را به مسئولان نوشته و خسارات وارده به حوزه‌ی فرهنگ و هنر را تبیین کرده است. او هم‌چنین نامه‌هایی به «سعید نمکی» وزیر بهداشت و «عبدالرضا رحمانی فضلی» نوشت و خواستار از سرگیری فعالیت‌های فرهنگی و هنری و بازگشایی مراکز مرتبط با این فعالیت‌ها شد.

در این میان مدیر دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هم‌چنین مدیرعامل خانه‌ی موسیقی و دیگر مسئولان هنری، جلسات متعددی برگزار کردند و همگی متفق‌القول اعلام کردند که ادامه‌ی تعطیلی‌ها خسارات جبران‌ناپذیری به حوزه فرهنگ، هنر و رسانه وارد می‌کند.

«حمیدرضا نوربخش» مدیرعامل خانه‌ی موسیقی، در این زمینه می‌گوید: «باید بپذیریم که تقریباً تمامی فعالیت‌های موسیقایی کشور به‌طور کامل تعطیل شده‌اند. ضمن اینکه اگر بررسی در چرخه اجراهای موسیقی داشته باشیم، می‌بینیم که چند صد نفری در این چارچوب ارتزاق می‌کنند. یعنی منظورم این است که شما فقط چند نوازنده و یک خواننده روی صحنه را نبینید، در برگزاری یک کنسرت عوامل متعددی دخیل هستند که در هر کنسرت تعداد آن‌ها بیش از ۵۰ نفر است.»
آموزش آواز سنتی درتهران

* بعد از بازگشایی

حالا از امروز آموزشگاه‌های موسیقی آغاز به کار کرده‌اند و قرار است از اول تیرماه، برنامه‌های فرهنگی و هنری با رعایت پذیرش حداکثر ۵۰ درصد ظرفیت سالن، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی و استفاده هنرجویان از دستکش و ماسک کار خود را آغاز کنند و البته عنوان شده، سالن‌های هنری و آموزشگاه‌هایی که رعایت دستورالعمل‌ها را نداشته باشند، تعطیل خواهند شد.

«محمد اللهیاری» مدیرکل دفتر موسیقی- در گفت‌وگویی عنوان کرده است: «در دو جلسه‌ای که در ۴۵ روز گذشته با سالن‌های برگزاری و شرکت‌های برگزارکننده اجراهای صحنه‌ای یا کنسرت داشتیم، پیش‌بینی کردیم که احتمالا بتوانیم تا ۵۰ درصد از ظرفیت سالن‌ها را استفاده کنیم و برای ۵۰ درصد از سالن بلیط فروشی صورت بگیرد؛ بنابراین قرار شد اگر یک خانواده دو نفره یا چهار نفره، بلیط خریداری کنند و کنار هم بنشینند، دو صندلی از سمت راست و دو صندلی از سمت چپ خالی خواهد ماند تا فاصله اجتماعی حفظ شود و تراکم جمعیت اتفاق نیفتد.»

«اللهیاری» هم تاکید دارد: «قرار شده است که فاصله زمانی برگزاری کنسرت‌ها در یک روز، دو ساعت باشد تا اگر قرار باشد در یک شب در یک سالن دو اجرا برگزار شود، جمعیت اجرای اول بدون عجله خارج شوند و تماشاچیان اجرای دوم با آرامش و بدون ازدحام وارد سالن شوند. همچنین پیش از ورودی سالن‌ها کارشناس بهداشت و پزشک اورژانس مستقر هستند و فرآیند تب‌سنجی و میزان سنجش اکسیژن خون افراد صورت می‌گیرد. اگر سالن‌ها بتوانند از پس هزینه‌ها بربیایند، موضوع استفاده از دوربین‌های حرارتی نیز می‌تواند مد نظر قرار بگیرد. گروه باید ساند چک خود را دو ساعت پیش از آغاز اجرا تمام کرده باشد و اعضای گروه باید حین تمرین نیز از ماسک استفاده کنند.»

قرار است مسئولان سالن‌ها، اقدام به ضدعفونی سالن‌ها کنند و علاوه بر آن استفاده از ماسک برای مخاطبان اجباری شده است.

«محمد حسین توتونچیان» که بزرگ‌ترین سامانه‌ی بلیت‌فروشی کشور را اداره می‌کند هم در این باره توضیح داده است: «بعد از خرید بلیت اجرا توسط هر کاربر، صندلی چپ و راست هر تعداد بلیت خریدار شده، به صورت اتوماتیک توسط ربات و برنامه‌ای که جدیداً طراحی شده خالی و غیرقابل فروش می‌شود. علاوه بر آن، صندلی‌های جلو و عقب نیز در فاصله استانداردی قرار می‌گیرد که به لحاظ رعایت پروتکل‌های بهداشتی و رعایت فاصله‌گذاری، به استانداردها نزدیک‌تر شویم.»

او ادامه داده است: «در طول برگزاری کنسرت‌ها شرایط به شکلی است که قبل از آغاز برنامه‌ها تمامی صندلی‌های سالن به طور کامل و با مواد استاندارد ضدعفونی می‌شود. این شرایط قطعاً در روی صحنه اجرا و پشت صحنه نیز حکم‌فرما است که به طور طبیعی باید با استانداردهای جهانی و بهداشتی اعلام‌شده از سوی وزارت بهداشت انجام شود. برای ورود تماشاگران در سالن‌ها نیز ماجرا به گونه‌ای است که مخاطبان از پارکینگ تا ورودی مربوط به چک بلیت‌ها، روی علائم نشانه‌گذاری شده که توسط برگزارکنندگان تدارک دیده شده قدم می‌گذارند. حتی تا محل نشستن در سالن این علائم بهداشتی درج شده است. از سوی دیگر مخاطبان به محض ورود به سالن توسط تیم اجرایی برنامه و بخش حراست به وسیله تب‌سنج چک شده و بدون اینکه به آن‌ها اجازه حضور در لابی داده شود، به سالن اجرای کنسرت هدایت می‌شود. این اقدام نیز به منظور جلوگیری از هر گونه تجمع صورت گرفته که فکر می‌کنم تا حد زیادی نگرانی مخاطبان را برطرف می‌کند.»

اما با پذیرش ۵۰ درصد از تماشاچی‌ها، درآمد سالن‌ها و برگزارکنندگان کنسرت و هنرمندان کاهش خواهد یافت و بر همین اساس،‌ قرار است سالن‌ها برای اجاره‌بهای خود نسبت به سال گذشته تا ۵۰ درصد تخفیف قائل شوند و برهمین اساس قیمت بلیت‌ها با هیچ افزایشی مواجه نخواهد شد. علاوه بر آن برخی تهیه‌کنندگان قول داده‌اند،‌ دستمزد نوازندگان تغییری نخواهد کرد و با خوانندگان نیز تعامل خواهند داشت.

به هر حال چند روزِ‌ دیگر مشخص خواهد شد که آیا برگزاری کنسرت‌ها، آغاز فعالیت اهالی موسیقی است یا این رکود هم‌چنان ادامه دارد.

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران

آواز دشتی متعلق به کدام ناحیه ایران است؟

دشتی از زیباترین متعلقات آواز شور به حساب می آید که آن را آواز چوپانی نیز نامیده اند. این آواز با اینکه غم انگیز و دردناک است اما در عین حال بسیار لطیف و ظریف می باشد. غم و حزنی که در آواز دشتی وجود دارد می تواند ناشی از فراق یار ، رنج و سختی زمانه یا حتی از عشق به میهن و وطن پرستی و ... باشد. در خواندن این آواز احساس نقش مهمی را ایفا می کند و باید ادای شعر و تحریر ها از دل و جان آدمی برخیزد تا لاجرم بر دل نشیند.

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران
آواز دشتی به طور کلی دارای دو منطقه اصلی درآمد و اوج می باشد که متغیر بودن نت شاهد در دشتی از ویژگی های مهم این آواز تلقی می گردد. تنوع تحریر در آواز دشتی بسیار زیاد است به طوری که بسیاری از تکنیک ها و مهارت های آوازی در اجرای گوشه ها مورد استفاده قرار می گیرند. هر چند که آواز دشتی امروزه در بین مردم گیلان رواج یافته و گوشه هایی مانند دیلمان و گیلکی متعلق به شمال ایران است ، اما اصل آواز دشتی متعلق به منطقه دشتی و ناحیه دشتستانی در جنوب کشور است و نغمه دردهای زمانه و روزگار پر از مشقت و سختی عشایر و چوپانان و مردمان کوهپایه نشین زاگرس است :
منطقه دشتی شامل روستاهای دشتی ، شهرهای سروستان ، برازجان ( دشتستان ) ، شهرستان دشتی ( به مرکزیت خورموج ) و ... می باشد که در قسمت شرقی استان بوشهر و منطقه جنوبی و غربی استان فارس امروزی است. روستای دشتی، سومین روستا از روستاهای صحرای باغ در لارستان استان فارس است که بعلت واقع شدن در دشت گسترده‌ای روستا " دشتی " نامیده شده است. بعضی‌ها می‌‌گویند که مردمان دشتی در واقع بخشی از دشتی بزرگ بوده که از بوکات فارس قدیم بوده است که اکنون در شهرستانی به همین نام(شهرستان دشتی با مرکزیت خورموج در استان بوشهر قرار دارد) مهم‌ترین دلیل این است که مردم آبادی دشتی به گویش اصیل دشتی که یکی از اصیل‌ترین گویشهای ایرانی است صحبت می‌کنند، بنا براین این منطقه دشتی نامیده شده است.اما بعضی دیگر می‌‌گویند چون در دشتی واقع شده است، نامش دشتی گذاشته اند. دشتی در ۴ کیلومتری غرب روستای زروان قرار گرفته است. امروز روستای دشتی بعد از عماده ده بزرگ‌ترین روستای صحرای باغ به شمار می‌‌آید. شهرستان دشتی نیز در شرق استان بوشهر واقع گردیده و مرکز این شهرستان شهر فرهنگی خورموج باتاریخی بسیار کهن است که وجود اماکنی تاریخی که به قرن ها قبل باز میگردد گویای تاریخ کهن این دیار است :
افراد عالم و هنرمندان بسیاری متعلق به این ناحیه از خاک ایران هستند از جمله شاعر معروف : فایز دشتی و یا علی دشتی ( نویسنده معاصر ) و ... اما در آواز ، استاد غلام رضا دادبه ( ۱۲۹۹ - ۱۳۸۰ ) یکی از مفاخر هنری این ناحیه است. او در سال ۱۲۹۹ شمسی در اصفهان متولد شد. از یازده سالگی به خواندن آواز پرداخت و به گفته یکی از بستگانش از محضر سید رحیم اصفهانی نیز بهره برده است. او که دارای اصلیت دشتستانی است از جوانی به آواز دشتستانی علاقه داشت و به تحقیق در نمونه های این آواز پرداخت و آن ها را جمع آوری کرد و در خواندن این آواز ها به سبک و شیوه خاص خود دست یافت. برخی از این آواز ها را نیز با نام مستعار " جهان سوز " در برنامه های رادیو خوانده است. محمد رضا شجریان شیوه دشتستانی را در محضر او آموخته است. غلام رضا دادبه در نهم مرداد ماه ۱۳۸۰ درگذشت.

کلاس آموزش آواز سنتی در غرب تهران