آموزشگاه موسیقی در اصفهان     کلاس آموزش گیتار در اصفهان   گروه موسیقی در اصفهان

تفاوت ساز تار و سه تار

تفاوت ساز تار و سه تار

شاید بسیاری از شما نام سازهای تار و سه تار را شنیده اید و این سوال برای شما نیز پیش آمده است که تفاوت تار و سه تار در چیست؟ اکثر افرادی که به صورت تخصصی در حوزه موسیقی فعالیت دارند به خوبی با تفاوت تار و سه تار آشنایی دارند ولی ممکن است بسیاری از افرادی که در این حوزه فعالیت ندارند و یا فعالیت خود را به تازگی در زمینه موسیقی آغاز کرده اند اطلاعات را در این زمینه نداشته باشند. به همین علت ما تصمیم داریم در این مطلب به زبانی بسیار ساده به بررسی تفاوت تار و سه تار بپردازیم. بنابراین ما را در این مطلب همراهی کنید.

تفاوت تار و سه تار از لحاظ ظاهری
اولین تفاوت میان تار و سه تار این است که تار دارای یک حباب است که در انتهای آن قرار گرفته است ولی سه تار دارای دو حباب می باشد که اولی در انتهای این ساز و دومین حباب نیز به صورت متصل و در بخش بالایی این حباب قرار دارد. علاوه بر این حبابی که در تار مورد استفاده قرار می گیرد حبابی است که به شکل کدو می باشد در حالی که حبابی که در سه تار مورد استفاده قرار می گیرد شباهت زیادی به گلابی دارد. یکی دیگر از تفاوت های تار و سه تار در چوبی است که برای ساخت این دو ساز مورد استفاده قرار می گیرد، در واقع این دو نوع ساز از چوب های مختلفی ساخته می شوند و همین عامل نیز باعث می شود تا تار وزن بیشتری را نسبت به سه تار داشته باشد. شاید برای شما جالب باشد که بدانید یکی از دلایل محبوبیت سه تار نزد بانوان سبک تر بودن آن است. جعبه تار معمولا به صورت چهارگوش طراحی می شود در حالی که این موضوع در سه تار صدق نمی کند و جعبه هایی که برای سه تار طراحی می شوند معمولا شکل متفاوت تری را دارا هستند.

آموزش آواز سنتی در تهران
تفاوت در یادگیری تار و سه تار
تار نسبت به سه تار صدای بم تری دارد و در واقع می توان گفت صدای سه تار ظریف تر است به همین علت است که معمولا افرادی که به تازگی وارد دنیای موسیقی شده اند ترجیح می دهند که ابتدا سه تار را بیاموزند. یادگیری سه تار ساده تر از تار می باشد و آموزش دهندگان نیز کار ساده تری را برای آموزش تار دارند. یکی از تفاوت های اساسی تار و سه تار از لحاظ آموزشی مربوط به نقطه شروع پرده ها می باشد که باعث می شود تا یادگیری سه تار کمی ساده تر از یادگیری تار باشد.


نکاتی فنی درباره صدای تولید شده توسط تار و سه تار
تفاوت تار و سه تار را می توانید در صدای تولید شده توسط آنها نیز مشاهده کنید. وسعت صدایی که توسط تار و سه تار تولید می شود معمولا شباهت زیادی دارد ولی با این حال معمولا صدای تار کمی بم تر به نظر می رسد. اگر در حوزه موسیقی فعالیت داشته باشید حتما می دانید که یکی از فاکتورهای یک ساز حجم صدای آن می باشد. شاید ساده ترین تعریف از این فاکتور همان ولوم صدا باشد و باید بدانید که حجم صدای تولید شده توسط تار بیشتر از حجم صدای تولید شده توسط سه تار می باشد. در پایان باید بدانید که صدای تار کمی شفاف تر و صدای سه تار نیز تخت تر و زنگ دارتر می باشد.


تفاوت تار و سه تار در نوازندگی
با توجه به ویژگی هایی که در بخش قبلی بیان کردیم باید بدانید که از دیگر موارد تفاوت تار و سه تار این است که معمولا نوازندگان از سه تار برای تک نوازی و یا دونوازی استفاده می کنند ولی از آن جایی که صدای تار شفاف تر و بم تر است از این نوع تار معمولا در سازهای گروهی نیز استفاده می شود و بیشتر کاربرد آن مربوط به سازهای گروهی است. البته باید دقت داشته باشید که تکنیک نوازنده می تواند کارکرد این سازها را تحت تاثیر خود قرار دهد و مطالبی که بیان کردیم تقریبی هستند. گاهی اوقات یک نوازنده می تواند سه تار را به شکلی تنظیم کند که به راحتی بتوان از آن در سازهای گروهی استفاده کرد و البته برعکس این موضوع نیز صادق است. به صورت کلی تار دارای ۶ سیم می باشد در حالی که این تعداد در سه تار ۴ عدد است. یکی از ویژگی های ساختاری تار این است که خرک آن بلندتر است و همچنین دسته آن نیز ضخیم تر از سه تار می باشد. برای نواختن سه تار معمولا نوازندگان از انگشت اشاره خود استفاده می کنند در حالی که برای نواختن تار با مضراب نواخته می شود.
کلاس آموزش آواز سنتی در تهران

فلوت ریکوردر چیست؟

فلوت ریکوردر چیست؟

فلوت ریکوردر در دسته سازهای بادی است و برای یادگیری آن نیازمند تنفس قوی است. همچنین یکی از سازهایی است که در ذهن بسیاری از افراد جزء ساز های آسان و بدصدا است. با اینکه فلوت ریکوردر نیز مانند سایر آلات موسیقی، سخت و دشوار است.
برای خوب به صدا در آوردن فلوت ریکوردر لازم است که شما با تکرار و تمرین، آن را یاد بگیرید. درست و اصولی دمیدن در این ساز یکی از عامل های مهمی است که باید به آن توجه کنید.
در ادامه این مقاله به تاریخچه، جنس، اندازه و نحوه کوک کردن این ساز بادی می‌پردازیم.

تاریخچه فلوت ریکوردر و نحوه پیشرفته شدن این ساز

ساز فلوت ریکوردر، اصالت خود را از قرن چهاردهم در کشور ایتالیا آغاز کرده است. در دوره رنسانس فلوت ریکوردر به عنوان ساز کانسورت وجود داشته است. در آن زمان هدف از ساختن این ساز، برای کانسورت ها بوده است. در زمان رنسانس شکل ظاهری که از این ساز به جا مانده به شکلی است که؛ جای انگشت گذاری بزرگ، قسمت میانی پهن و صاف و قسمت انتهایی مخروطی شکل دارد.

در دوره باروک، استفاده از ساز فلوت ریکوردر، محبوبیت خاصی داشته است. اما فرق دوره باروک با رنسانس این است که، شکل ظاهری آن دچار تغییراتی شد. از نوک ساز تا انتهای آن باریک تر شده و سوراخ‌های انگشت گذاری کوچک‌تر شده است.
در دوره باروک نوشتن نت موسیقی برای فقط یک ساز رایج پیدا کرده بود. درنتیجه همین باعث شد که فلوت ریکوردر راهی به سمت کنسرت‌های مجلسی باز کند. کنسرت مجلسی، کنسرتی است که معمولاً دو الی سه نفر به هم‌نوازی با یکدیگر می‌پردازند.


از قرن هجدهم به بعد چه اتفاقاتی برای فلوت ریکوردر افتاد؟

بعد از دوران باروک، دوران کلاسیک پدید آمد. فلوت ترانسورس جایگزین فلوت ریکوردر شد و کلا این ساز از عرصه موسیقی حذف شد. ساز فلوت ریکوردر، تا قرن بیستم نقشی در موسیقی نداشت.
اما بعد از قرن بیستم، کشور های پیشرفته تصمیم گرفتند که این ساز را دوباره وارد موسیقی کنند. در نتیجه توانستند با گذاشتن کلاس ساز فلوت ریکوردر، افراد زیادی را جذب خود کنند. نوازنده‌های فلوت ریکوردر علاوه بر این ساز، ساز های دیگری نیز چون ابوا و فلوت می‌نوازند.

آموزش آواز سنتی در تهران
مدل های مختلف فلوت ریکوردر

فلوت ریکوردر برعکس دیگر ساز های زهی که هرچه کهنه تر شوند، صدا بهتری تولید می‌کنند، این ساز با کهنه شدن از بین می‌رود و دیگر قابل‌ استفاده شدن نیست. دلیل آن به خاطر کم بودن تعداد فلوت‌های اصل است.
فلوت های امروزی از روی فلوت های قدیمی که می‌توانید آن‌ها را در موزه ها ببینید، ساخته می‌شوند. اندازه، طرح و شکل ظاهری آن ها از روی شواهد تاریخی ساخته می‌شود.

آشنایی بیشتر با انواع فلوت ریکوردر
ریکوردرها سایز و اندازه مختلفی را دارا هستند. از کوچک به بزرگ شامل:

۱- سوپرانینو
۲- سوپرانو
۳- آلتو
۴- تنور
۵- باس

سوپرانینو از دو قسمت ساخته می‌شود اما باقی ریکوردر ها، از سه قسمت تشکیل شده‌اند. به غیر از این دسته از ریکوردرها، ساز های دیگری از این خانواده وجود دارد که بسیار نادر هستند و شاید از آنها در کانسورت های بزرگ استفاده کنند. برای اینکه ریکوردر ها را راحت حمل کنند می‌توانند با بستن بند مخصوص آن به دور گردن، این کار را انجام دهند.
برای یادگیری و آموزش دیدن موسیقی، کودکان در دوره های ارف با ریکوردر دسکانت شروع می‌کنند.


نت های موسیقی ریکوردر

نت های ریکوردر،شامل نیم گام دو اکتاوی است. این ساز جزء ساز های انتقالی نمی‌باشد اما نواختن نت های بالاتر امکان دارد. عواملی چون نحوه انگشت گذاری و مهارت نوازنده باعث می‌شود که از این ساز، صدا خوبی را به وجود بیاورد و نت های بیشتری را بنوازد.

نواخته می‌شود. البته نواختن نت های پایین بستگی به نوع فلوت دارد که آیا F وCنت های پایین ریکوردر، بر روی این باس، تنبور یا غیره است یا خیر. سرکلید های این ساز نیز با هم متفاوت است. به طور مثال، سوپرانینو و دسکنت، با کلید سل نواخته می‌شود. اما باس، با سرکلید باس نواخته می‌شود.

بهترین روش نواختن فلوت

یکی از بهترین روش های نواختن فلوت، زبان زدن است. موقع نواختن هر نت که می‌خواهید بنوازید، یک “تو” با زبانتان بسازید تا صدای نت به خوبی دربیاید. این کار را نیز می‌توانید بدون سازتان انجام دهید. با تمرین روزانه با زبانتان می‌توانید، به خوبی در به صدا در آوردن نت های ریکوردر موفق باشید.
مقدار فوتی که در فلوت می‌کنید هم تأثیرگذار است. مثلاً نباید با شدت زیادی فوت کنید که صدای فلوت جیغ مانند شود. همینطور آرام فوت نکنید که اصلاً صدا آن در نیاید. این روش هم مانند دیگر روش ها نیازمند، تجربه و تمرین زیاد حاصل می‌شود.
در سازهای بادی تنفس گیری نقش بسیار مهمی دارد. برای اینکه در نواختن فلوت و دیگر سازهای بادی موفق عمل کنید، باید بر تمرین و تجربه های خود اضافه کنید. طرز صحیح نفس گیری با شکم و توانایی کنترل کردن پرده دیافراگم است.

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران

صنعت زهتابی در ایرن

صنعت زهتابی در ایرن

صنعت روده و بقولی زهتابی در ایران سابقه ای بس طولانی دارد و ضمن مرور تاریخ این صنعت در گذشته و حال میتوان ادعا کرد که استفاده از این فراورده دامی و نحوه تهیه و کاربرد آن در صنایع از ابتکارات خاص ایرانیان بوده است .
● از نظر کلی میتوان تاریخچه صنعت زهتابی را در ایران بدو دوره بشرح زیر تقسیم کرد .
۱ـ دوران کذشته : جهت بررسی تاریخ صنعت رودهِ، کافیست به صنایعی که تا حدودی با عملیات زهتابی ارتباط داشته است اشاره شود و برای این منظور باید از کاوشهای باستان شناسی و کشفیاتی که در این زمینه صورت گرفته است یاری جست .


از ابتدایی ترین وسایلی که در آن نیز به چند هزار سال قبل میرسد (( تیرو کمان)) است.بر طبق آثار موجود و نقوش بدست آمده در حفریات تپه سیلک واقع در کاشان ثابت گردیده است که حدود ۵ هزار سال قبل ، ایرانیان بکمک تیر و کمان های زه دار بشکار و دفاع می پرداخته اند . بعلا وه در حفریات تپه کیان نهاوند نیز ظروف سفالینی بدست آمده که روی آنها وسایل شکار از جمله تیر و کمان نقش بسته است . قدمت این آثار نیز متجاوز از ۵ هزار سال می باشد به این آثار باید وسائل بدست آمده در دامغان و شوش را اضافه کرد که هر کدام نقوشی از تیروکمان را در روی ظروف نشان می دهد که قدمت این سفالها نیز بین ۳ تا ۴ هزار سال قبل می باشد .


گو اینکه عده یی از باستان شناسان معتقدند که ممکنست رشته های چرم نیز در تیر و کمان بکار رفته باشد ولی شکی نیست آنزمان که خاصیت چرم و نحوه تهیه آن برای این منظور شناخته شده بود از کیفیت روده نیز که اصولاً پذیرش و کیفیت بیشتری را برای ساختن کمان در بر دارد آگاهی کامل وجود داشته است .


موضوع دیگری که بررسی آن تاریخچه کهن زهتابی را مدلل میدارد مصرف زه در تهیه آلات موسیقی است .در زمانهای پیشین چون بشر هنوز از وجود فلز و سیم آگاهی نداشته ، لذا برای تهیه پرده های آلات موسیقی از روده حیوانات استفاده می کرده است ، چنانچه هم اکنون نیز سیم بسیاری از آلات موسیقی هم چنان از زه تهیه می شود .


عده یی از مورخان تاریخ پیدا شدن موسیقی را به زمان انسانهای اولیه و عده یی دیگر با تکیه بر روی نوشته های کتب مقدس از زمان فرزندان قابیل می دانند و برخی هم خلق موسیقی را از دوره فیثاغورث به بعد منسوب دانسته اند .
در ایران ضمن کاوشهایی که در حدود بین النهرین بعمل آمده و با توجه به نقوش (( چنگ )) ثابت گردیده است که زه در حدود ۵ هزار سال قبل در ساختن تارهای این وسیله موسیقی بکار رفته است.
در خوزستان نیز مجسمه ای پیدا شده که فردی آلتی از موسیقی شبیه به سه تار را در دست دارد که قدمت مجسمه کشف شده نیز از ۳ هزار سال متجاوز است . در حقیقت باید اذعان داشت که موسیقی از زمان اشکانیان درایران رواج فوق ا لعاده پیدا کرد ، و از آن زمان نیز صنعت زهتابی برای این منظور در کشور گسترش یافته و راه کمال را پیموده است .


صنعت زهتابی به منظور استفاده از تارهای مربوطه در تهیه آلات موسیقی هم چنان تا ظهور اسلام در ایران ادامه یافت ولی فعالیت مزبور طی دو قرن با زوال همراه بوده است تا اینکه بلأخره در دوره سامانیان با ظهور ابونصر فارابی موسیقی ایرانی جان تازه یی گرفت و به دنبال آن هنر زهتابی نیز رواج سابق را با دقت و پیشرفت بیشتر باز یافت .

آموزش آواز سنتی در تهران
در زمان صفی الدین از موی که حدود ۳۰۰ سال بعد از فارابی می زیست مجدداً توجه به موسیقی به حد اعلای خود رسید و ساختن آلات موسیقی زهی رونق بیشتری پیدا کرد و بلاخره در دنباله این سیر تکاملی بایداز عبدالقادر مراغی موسیقی دان آذربایجانی نیز نام برده شود که عو د را تکمیل کردواز نوارهای زه در نهایت ظرافت و استحکام استفاده کرد .


بعد از عود ، قانون ، قیچک و بسیاری از آلات دیگر موسیقی ساخته شده که تارهای بسیاری از آنها از زه تابیده شده تشکیل می گردد . نکته جالب دیگری که شرح آن نیز مبین قدمت صنعت روده سازی در ایران می باشد ، اشاره به هنر زری بافی ویا بافتن انواع پارچه های دستباف است که در تهیه وبافت آنها نوارهای زه بکار رفته است .


درحفریات شوش مربوط به قبرهای متعلق به ایرانیان در تخت جمشید ، پارچه هایی شبیه به کتان همراه بازری و نوارهای ظریف زه ( هنوز ماهیت دقیق این انساج روشن نگردیده است ) یافت شده که قدمت بعضی از آنها مربوط به ۵۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است . در همین زمینه بی مناسبت نیست به قدیم ترین پارچه هایی گه از دوران هخامنشیان وبه احتمال زیاد زمان خشایار شاه بدست آمده اشاره شود که مصرف نوارهای زه را در این بافته ها مدلل می دارد . قسمتی از این آثار که بصورت قالی است در محل پازیریک pazirikدر دامنه کوه آلتایی در غاری پیدا شده که روی آن نقشهایی از شیر که نشانه زمان داریوش و خشایار شاه است ، نقش بسته است . آثار کشف شده هم اکنون در موزه لنینگراد نگهداری میشود .


در مورد زری با فی وهنر مربوط به آن بسیاری از مورخان معتقدند که صنعت مزبور بخصوص در مورد تیموریان به ا وج کمال رسیده ودر زمان صفویه نیز از شهرت خاصی برخوردار بوده است . در آثار موجود در هر دو دوره نامبرده نیز هم چنان تارهای ظریف زه و چرم در بافت منسوجات مورد استفاده قرار گرفته است .
۲ـ دوران کنونی : دوره مزبور با آغاز قرن اخیر ارتباط پیدا می کند و چگونگی تولید و تهیه محصول نیز به تدریج از حالت سابق در آمده و در میزان تجارتی و اقتصادی قرار گرفت و مورد استعمال آن نیز همانطوریکه بعداً خواهد آمد در رشته های بیشتری مورد توجه قرار گرفت .


● انواع روده و موارد استعمال آن
۱ـ روده مرطوب و مصارف آن در صنعت :
از روده های پاره و یا رشته هائیکه دارای قطری بیشتر از اندازه استاندارد باشند ( حدود ۲۰ الی ۲۴ میلی متر ) اغلب جهت پر کردن کنسرو ، تهیه زه برای آلات موسیقی ، نوارهای راکت تنیس و نظایر آن استفاده می شود .
آموزش آواز سنتی

چون روده تابیده شده مقاومتش بیش از سایر الیاف نظیر کتان ، پنبه و پشم و غیره می باشد ، لذا در کارخانه ها به صورت تسمه و نوارهای قابل اطمینان ، جهت انتقال حرکت از چرخی به چرخ دیگر به کار می رود .
▪ در مورد تهیه نوارهای حاصله از روده که صرفاً به امر زهتابی ارتباط دارد ، در قسمت مربوط بحث خواهد شد ولی روده مصرفی برای ساختن زه از همین نوع می باشد . نوارهای مذکور مصارف زیادی دارد که قسمتی از آنها عبارتست از :


حلاجی پنبه ، پشم یا کرک ـ بافتن زیلو و چادر شب ـ پارچه های دستی وزری بافی ـ غربالها ـ حوله بافی ـ راکت تنیس ـ طبل و دهل ـ دسته تار ـ سه تار ـ ویلون ـ ویلون سل ـ ویلون کنترباس ـ ویلون التو ـ سنتور ـ سنتور باس ـ نی ـ چنگ ـ عود ـ قانون ـ رباب ـ طنبور ـ کمانچه ـ کنتر باس ـ قیچک .


۲ـ روده خشک :
محصول نامبرده از روده گاو تهیه می شود و کلیه محصولات بدست آمده جهت کنسرو و مواد غذایی ، پوشش و غلاف کالباس ، کنسرو پنیر و سبزیها بکار می رود .


۳ـ رامکا :
کلمه رامکا از یک کلمه روسی گرفته شده و به معنای چهار چوبه است . از رامکا که محصول نیمه خام و خشک شده روده بره می باشد در کشورهای آلمان و فرانسه و پاره یی از ممالک دیگر نخهای ظریف و با ارزش جراحی که بنام (( کاتکوت )) شهرت دارد ساخته می شود .
از نظر اینکه زه حاصله از روده بره جوان سفید ، شفاف ، بدون گره و صاف باشد . باید از گذراندن روده در نمک جهت جلو گیری از فساد احتراز شود چون دیده شده است مخلوط شدن روده با نمک موجب می شود تا در اثر زهتابی ، نوارهای یکدست و خوشرنگ و مرغوب تولید نشود ، به این ترتیب روده بلافاصله و حداکثر به فاصله یک الی دوروز باید بوسیله زهتابان ، آماده عملیات شود چنانچه به ناچار برای نگهداری روده از نمک استفاده شود ، باید قبل از اجرای عملیات زهتابی شوری آنرا گرفت و به اصطلاح زهتابان روده را شیرین کرد . بعد از شستشو روده را در هوای آزاد یا مقابل آفتاب می خشکانند و پس از آن به ترتیب مراحل تراشیدن مخاط داخلی ، چنگ زدن ، سنگ زدن ( شامل مراحل سنگ اول ـ سنگ دوم و سنگ تمام ) . بکمک وسایل خاصی انجام می گیرد .


لازم به تذکر است که عمل سنگ زدن طی ۳ روز و هر روز صدبار صورت می گیرد و منظور از عملیات مذکور کوبیدن دسته و کلاف چند رشته روده بر روی سنگ است . تعداد کوبیدن رشته های روده بروی سنگ نیز به نظر زهتابان بستگی دارد که حاکی از تخصص و تجربه آنان است . معمولاً زهتابانی که در کار خود مهارت فراوان دارند برای تهیه زه مرغوب کوبیدن روده را به سنگ تا حدی که پارگی در روده ها ایجاد نشود ادامه می دهند .


در اثر به سنگ کوبیدن روده ها اولاً مواد خارجی و اضافی از کلاف روده ها خارج شده رشته های فاسد ، پوسیده و کم مقاومت جدا می شود و بالاخره در اثر مداومت در کار خاصیت ارتجاعی و کشش روده تا حد نهایی باز و در نتیجه جدار روده نازک و ظریف تر می شود ، بطوریکه زه تهیه شده در نهایت ظـرافت خواهد بود . بعد از عملیات سـنگ کوبی ، مرحله چنگ زدن دوم ، وصل کردن قطعات روده به یکدیگر ( گره زدن ) و مرحله نهایی یعنی تاب دادن روده ها به کمک دستگاه یا چنگگ زهتابی صورت می گیرد .


برای تاب دادن رشته های روده به یکدیگر معمولاً تاب اول را تا ۳۰ دور ، تاب دوم را تا ۲۵ دور و تاب سوم را تا ۲۰ دور ادامه می دهند . بدیهی است هر اندازه در تعیین این تعداد تاب و مدت آن و همچنین رموز دیگر کار دقت و تجربه بیشتری بکار رود ، زه حاصله مرغوب تر و مستحکم تر خواهد بود .
بعد از تابیدن و آماده شدن زه ، بخاطر اینکه خاصیت ارتجاعی و کشش آن به حداقل برسد ، و همچنین زه خشک شود و بقول زهتابان مغز زه آماده گردد و بالاخره پیچ و تاب رشته ها در سرتاسر طول یکسان صورت گیرد ، عملیات مخصوص (( تنگ گذاشتن )) اجرا می شود و در پایان رشته زه را با مالیدن پارچه خشن جلا داده و در عین حال ناصافی و گره های موجود را از بین می برند .


بعضی از زهتابان برای یکنواخت کردن رنگ زه ، محصول را رنگ آمیزی می کنند . معمولاً رنگی که در این مورد به مصرف می رسد گل زرد یا گل گیوه یا گل اخری می باشد . عمل رنگ آمیزی نیز با کشیدن و مالیدن پارچه خشن آلوده به رنگ بر روی زه صورت می گیرد .

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران

تاریخچه ویولن

تاریخچه ویولن

ویولن ساز زهی و آرشه‌ای است. این ساز کوچک‌ترین عضو سازهای زهی آرشه‌ای است.

برای نواختن معمولاً روی شانه چپ قرار می‌گیرد و با آرشه که در دست راست نوازنده‌است نواخته می‌شود.

کوک سیم‌های ویولن از زیر به بم به ترتیب: می (سیم اول)، لا (سیم دوم)، ر (سیم سوم)، سل (سیم چهارم).

اصوات سیم‌های مجاور نسبت به‌یکدیگر فاصله پنجم درست را تشکیل می‌دهند. در این وسعت صدا ویولن قادر است تمام فواصل کروماتیک و کوچکتر از آن را اجرا نماید.

۱ تاریخچه ویولن
۱.۱ سازندگان
۲ بخش‌های ویولن
۳ نوازندگی ویولون


تاریخچه ویولن

تاریخچه ویولن در اروپا به قرن ۹ میلادی باز میگردد.بسیاری معتقدند که ویولن نمونه تکمیل شده ساز رباب است. رباب سازی است که بعدها وقتی به اروپا آورده شد و تغییراتی در آن بوجود آمد به نام ربک در اروپا شهرت گرفت. برخی بر این باورند که ساز ویلن متعلق به یک امپراطوری هند در حدود ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد بوده‌است و برخی دیگر ریشه ان را در افریقا و حتی کشورهای عربی میدانند.[نیازمند منبع] فرمهای اولیه دارای سوراخی بودند که بر روی ساز قرار داشت اما بعدها این سوراخ از بدنه سازها حذف شدند و این ساز با چهار سیم سر اغاز ساز ویلن تکامل یافته در سالهای اینده شد. در اروپا از قرن ۱۱ به بعد ساز ویلن به صورت تکامل یافته دیده می‌شود. برخی ایرانیان بر این باورند که این ساز از ساز ایرانی کمانچه مشتق شده است.

سازندگان
از اولین سازندگان ویولن می‌توان به گاسپارو برتولونی ایتالیایی نام برد، که در برخی موارد وی را مخترع این ساز می‌دانند. از شاگردان مشهور گاسپارو برتولونی آندره آماتی بود که او هم بهترین سازنده ویولن در سطح جهان یعنی آنتونیو استرادیواری ایتالیایی را پرورش داد. تا کنون کسی در جهان پیدا نشده که نه تنها بتواند هنر او را تکمیل نماید بلکه قادر نبوده ویولنی بسازد که از حیث زیبایی و صوت بتواند با ویولن‌های آنتونیو استرادیواریوس برابری نماید.

تاکنون بیش از سه سده از اختراع اولین نمونه ویولن توسط گاسپارو برتولونی میگذرد و در این مدت با وجودی که کشفیات جدیدی در علوم فیزیک و شیمی نموده‌اند نه تنها نتوانسته‌اند در ساختمان ویولن تغییری بدهند بلکه از رموز کار سازندگان قدیم نیز چیزی درک نکرده‌اند.

بخش‌های ویولن

خرک (در جلو)، گریف (جسم سیاه‌رنگ در عقب) و سیم‌های ویولن

این ساز از ۵۸ قطعه مختلف ساخته می‌شود.وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم می‌باشد.
کلاس آموزش آواز آنلاین
ویلن از بخش‌های زیر تشکیل شده‌است :

آرشه: یا کمان ترکه‌ای چوبی است که رشته‌های موی دم اسب در طول آن کشیده شده و به دو سر آن ثابت شده‌است.

جعبه طنینی (جعبه ریزونانس): جعبه‌ای است که از سه بخش صفحه روئی، صفحه زیرین و زوارهای دور تشکیل شده‌است. گریف، خرک و سیم گیر در این ساز از جنس چوب آبنوس (به دلیل استحکام بیشتر)می باشد.

دسته یا گردن: در واقع دنباله چوب آبنوس تکیه سیم هاست که محل انگشت گذاری نوازنده در قسمت بالای آن قرار دارد. نوازنده ویولن قادر است در تمام طول چوب آبنوس انگشت گذاری کند.انتهای دسته به جعبه کوچکی (جعبه کوک) ختم می‌شود که سیم‌ها در درون آن به دور گوشی‌های کوک پیچیده می‌شوند.

خرک: پلیست بین سیم‌ها و جعبه طنینی. نقش خرک تقسیم راه سیم‌ها، نگه داشتن سیم‌ها با ارتفاع خاص برای عبور بر روی جعبه طنینی و انتقال ارتعاشات سیم‌ها به جعبه طنینی. در داخل جعبه طنینی استوانه چوبی کوچکی قرار دارد (تقریباً در زیر محلی که خرک قرار دارد)، که نقش آن انتقال ارتعاشات به صفحه زیرین ساز و مانعی در جهت عدم شکسته شدن صفحه روئی ساز از فشار سیم‌ها و خرک.

گریف: از آبنوس ساخته شده و در طول دسته ویلن چسبیده‌است و تا میانهٔ جعبهٔ ساز ادامه دارد. گریف بخشی است که نوازنده با انگشت خود سیم را به آن می‌چسباند و به این ترتیب طول سیم را کوتاه می‌کند و نت‌های مختلف را می‌نوازد.

سیم گیر: از آبنوس ساخته شده و در فاصله اندکی از خرک تا آخر تنه ویولن کشیده شده‌است. با زهی از جنس روده یا پلاستیک یا سیم به دکمه‌ای که در قسمت پائین جدار تعبیه شده بند می‌شود.

سیم‌ها: سیم‌ها از جعبه کوچک سر ساز آغاز شده در طول چوب آبنوس تکیه‌گاه سیم‌ها ادامه یافته، از روی خرک عبور کرده و در سیم‌گیر مهار می‌شوند. سیم‌های ویولن قبلا از روده گوسفند (زه) ساخته می‌شد. امروزه در سیم‌های بم‌تر، روی روده سیم فلزی نازکی می‌پیچند و در سیم‌های زیرتر از مفتول فلزی تنها استفاده می‌شود.

نقش این ساز چه در ارکسترها، به صورت گروه نوازی و چه در ارکستر مجلسی و ختی بصورت تکنوازی پر اهمیت است و بیشترین نقش را در ارکستر بر عهده دارند. نخستین سازندگان معروف ویولن از ایتالیا هستند. گاسپارو داسالو نخستین ویولن حقیقی را ساخت، اما معروفترین ویولن‌ها در شهر کرمونا ساخته شدند. آندره اماتی و فرزندش نیکولا آماتی و شاگردش آنتونیو استرادیواری، بهترین ویولن‌های دنیا را تاکنون ساخته‌اند.

نوازندگی ویولون

نقش این ساز چه در ارکستر بزرگ چه به طور جمعی و انفرادی بسیار پر اهمیت است. وجهه جهانی ویولن را می‌توان در سازگاری آن با فرهنگهای مختلف و حضور این ساز در موسیقی ملل مختلف دید.

محل قرار گرفتن ویلن بر روی سطح شانه و در نزدیکی گردن نوازنده‌است.

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران

ردیف موسیقی ایرانی میراث ناملموس ایرانی

ردیف موسیقی ایرانی میراث ناملموس ایرانی

ردیف موسیقی ایرانی به طرز قرار گرفتن مثال‌های ملودیک قدیمی، آوازها و موسیقی کلاسیک ایران گفته می‌شود که “گوشه” (قطعات کوتاه نغمه) نامیده می‌شوند. در ماه اکتبر سال 2009 میلادی، ردیف موسیقی کلاسیک ایران، که رپرتوار (مجموعه قطعه‌های موسیقی) سنتی موسیقی قدیمی ایران است، به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است.

در دهه‌های اخیر، اکثر سازندگان ساز ایرانی، ارمنیان ایران بودند و بسیاری از خوانندگان و موسیقی‌دان‌ها نیز یهودی بودند. در دهه 1960 میلادی، برخی از این افراد به دیگر نقاط دنیا مهاجرت کردند. در نتیجه، ردیف موسیقی کلاسیک ایران را در خارج از کشور خود نیز گسترش دادند. نتیجه آن بود که “آواز” و موسیقی ایرانی در تمام دنیا شهرت پیدا کرد.

تعریف ردیف موسیقی ایرانی
ردیف، مجموعه‌ای از چندین ملودی (نغمه) سنتی ایرانی است که با ترتیبی خاص به شکل دستگاه صوتی (الگو) تنظیم شده است. ردیف موسیقی کلاسیک ایرانی همچنین با مجموعه قطعات گوشه و نظم و ترتیب آن‌ها مرتبط است. گوشه‌ای با وسعت صوتی پایین‌تر “درآمد” نامیده می‌شود که گوشه‌های دیگر در دنباله درآمد قرار می‌گیرند.

شاید بتوان گفت که ردیف موسیقی ایرانی شیوه‌ای برای آموزش این گوشه‌ها، آوازها و الگوها است. در گذشته، موسیقی‌دانان ایرانی بر اساس ذوق موسیقیایی خود این قطعات گوشه را به عنوان گام‌های موسیقی گردآوری کردند و نظم دادند. گوشه‌ها را به نام مقام نیز می‌شناسند.
آموزش آواز سنتی در تهران
برونو نتل (Bruno Nettl) با بررسی “ردیف” اظهار می‌دارد:

“در ابتدا، به نظر می‌رسد که ردیف مجموعه‌ای از گوشه‌ها‌ با همان میزان اهمیت است اما این امر صحیح نیست. در واقع، هر گوشه ارزش قابل توجه خود را دارد. برخی از گوشه‌ها بلند هستند و برخی دیگر ممکن است پرده‌گردانی به وجود آورند که در واقع تغییر از یک الگو به الگوی دیگر است.”

از “گام” تا “الگو” در موسیقی ایرانی

در گذشته، نوازندگان، موسیقی را با استفاده از “مقام” در ایران آموزش می‌دادند. با وجود این، زمانی که گام‌ها به الگو تغییر پیدا کردند، آن‌ها گوشه‌ را به عنوان زیرشاخه‌ای از هفت الگو معرفی کردند. این روند در قرن‌های چهاردهم و پانزدهم میلادی در زمان تیموریان اتفاق افتاد.

به گفته رافائل یورگ کیزوتر (Raphael Georg Kiesewetter)، این تغییرات به سمتی سوق پیدا کردند که آموزش اِلمان‌های موسیقی ایرانی به ترتیب صورت بگیرد. در واقع، این روند به تدریج از زمان صفویان تا دوران قاجار ادامه پیدا کرد. اما، “ردیف” در اواخر دوره قاجار به شکل خاصی مورد استفاده قرار گرفت.

محافظان میراث فرهنگی ناملموس ایران

هنر موسیقی در ابتدا به صورت فردی آموزش داده می‌شد اما زمانی که ردیف ایجاد شد، دانشجویان موسیقی آن‌ها را یاد می‌گرفتند و بعد خودشان ردیف‌های مخصوص خود را به آن اضافه می‌کردند و سپس آن را به دانشجویان خود آموزش می‌دادند. این امر از ردیف موسیقی کلاسیک ایرانی محافظت نمود. البته، این قطعات گوشه به ترتیب سنتی آموزش داده می‌شدند و اساسی منطقی نداشتند.

با این وجود، علی اکبر فراهانی، یکی از موسیقی‌دانان با استعداد ایرانی شروع به طبقه‌بندی موسیقی بر اساس سلیقه و علاقه خاص خود نمود. ردیف‌های میرزا حسینقلی و میرزا عبدالله قدیمی‌ترین ردیف‌های مشهور می‌باشند. این دو ردیف مشهور به ویژه ردیف میرزا عبدالله نقش مهمی در آموزش و بقای این میراث فرهنگی غیرملموس ایران داشتند.

در سال 1911 میلادی، علینقی وزیری که توسط اساتید خود یعنی میرزا حسینقلی و علی اکبر شهنازی آموزش دیده بود، ردیف کلاسیک موسیقی ایرانی را نت‌نویسی کرد و “تئوری موسیقی ایرانی” را تهیه نمود.

علاوه بر این، ردیف‌های مشهور دیگری نیز وجود دارد که برای آموزش به کودکان استفاده می‌شود، مانند ردیف‌های درویش خان و کامبیز روشن‌روان.

کلاس آموزش آواز سنتی

تاثیر فرهنگ ایرانی بر ردیف موسیقی ایرانی

برونو نتل بر این باور بود که میراث فرهنگی ناملموس ایران کالایی فرهنگی است که به درستی ساختار فرهنگی ایران را در قرن نوزدهم و بیستم میلادی نشان می‌دهد. وی معتقد است که مسائل زیر بر شکل‌گیری ردیف تاثیر داشته است:

طبقه‌بندی در جامعه
فردگرایی یا منحصربه‌فرد بودن
تعارفاتی که در ابتدای مکالمات غیررسمی و یا بعد از آشنایی در شرایط رسمی از روی نیت پاک و خالص افراد بیرون می‌آمد.

ترتیب گوشه‌ها در ردیف

ترتیب و توالی گوشه در ردیف به صورت فرود آمده (از بم به زیر) می‌باشد. برای مثال، ترتیب ردیف‌های دستگاه چهارگاه به صورت زیر است:

درآمد اولین گوشه است (در پایه)،
زابل سوم است،
حصار پنجم است،
مکلف ششم است،
مویه چهارمین است،
مغلوب هشتمین است،
منصوری هشتمین است،
در پایان، یک یا چند گوشه که فرود (خاتمه) نامیده می‌شود، موسیقی آوازی را به بخش ابتدایی برمی‌گرداند.

برای مثال، “حصار” یا “مویه” نت‌های خاص خود را دارد که خارج از ساختار اصلی الگو قرار دارد و موجب پرده‌ گردانی می‌شود که به معنای این است که ملودی‌ها می‌توانند با استفاده از فرود به چهارگاه تغییر کنند.

سفر به دنیای موسیقی ایران و گذر از موج‌های ملودی‌های سنتی می‌تواند خاطره‌ای فراموش نشدنی و شیرین برایتان به ارمغان آورد.

جایگاه و وضعیت موسیقی سنتی در ایران کنونی

بعد از انقلاب سال 1979، زمانی که تغییرات فرهنگی عمده ای در ایران اتفاق افتاد و ذائقه مردم در موسیقی تغییر کرد، موقعیت بسیار خوبی برای رشد موسیقی سنتی در ایران فراهم شد. بسیاری از گروه‌ها و خوانندگان این بخش از فرهنگ ایران را به صورت حرفه‌ای دنبال کردند. مردم نیز به این سبک از موسیقی علاقه زیادی نشان دادند.

این روزها، بعضی از کنسرت های موسیقی ایرانی در سبک‌های مختلف در قسمت‌های مختلف ایران برگزار می‌شود. هر سبکی طرفداران خاص خود را دارد و بسیاری از مردم دوست دارند تا به کنسرت‌های سنتی ایرانی بروند تا از اجرای نوازندگان و خوانندگان محبوب خود لذت ببرند. اگر این فرصت را داشتید که به یکی از این کنسرت‌ها بروید، به شدت توصیه می‌کنیم که در آن شرکت کنید تا ردیف موسیقی ایرانی را بهتر بشناسید و از موسیقی سنتی ایرانی بیشتر لذت ببرید.

کلاس آموزش آواز سنتی در غرب تهران

Top