اخبار

پیوند میان موسیقی ایرانی و ترک در دوران قرنطینه

حسام اینانلو، هنرمند کمانچه‌نواز ایرانی و اولاش اوزدمیر، هنرمند باغلامانواز ترکیه‌ای شب گذشته ویدیوی اجرای مشترک خود را در شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر کردند.

در این رابطه اینانلو در گفت‌وگو با خبرگزاری «آناتولی» درباره تجربه فوق اظهار داشت: پروژه «مرثیه‌ای برای بودن» با هدف نزدیکی میان هنرمندان شکل گرفت. در این تجربه ارتباطی از راه دور با حفظ انزوای شخصی هنرمند شکل می‌گیرد.

وی به عنوان هنرمند و مسئول این پروژه که قطعه «باد صبا» را با اولاش اوزدمیر نواخت، در مورد شعار این پروژه که در دوران قرنطینه به دلیل شیوع ویروس کرونا طراحی کرده است اینگونه توضیح داد: آنچه برای شهود ضروری است، انزواست.

اینانلو افزود: «یافتن خویشتن خویش الزاما در تنهایی و سکوت میسر می‌شود. هنرمند در دستیابی به درونیات خویش مدام و ممتد انزوا را خودخواسته ایجاد می‌کند. می‌کوشد در جمع زندگی کند اما ناگزیر است آن لایه‌های متعالی را فقط و فقط در تنهایی جست و جو کند. جستن و کشف همان (آنِ ) محترم. این بار انزوا تمام بشریت را نشانه گرفته است. انزوای انسان، از دل این انزوا بی شک شکوفایی و نور بیرون می‌زند».
آموزش آواز سنتی در تهران
این هنرمند جوان ایرانی درباره علت انتخاب قطعه «باد صبا» گفت: در تمام قطعات و فضایی که در این پروژه وجود دارد، دو موضع دائما در نوسان است. یکی موضوع «غم» به معنای اینکه همه انسان ها رو به زوال هستیم و در نهایت نابود می شویم. شاید تاثیرات این بیماری است که در کل زمین دارد. نقطه دیگر این نوسان موضوع «امید» است. با تمام این اتفاقات، بشریت موضوعی را به وجود آورده است به اسم امید که به نوعی باز آفرینی نگاه رو به آینده است یا فریبی که بتواند حال را بگذرند.

اینانلو ادامه داد: قطعه باد صبا امیدی را با خودش دارد. امید داریم این تاریکی را نه به معنای منفی، بلکه گوشه گیری که امروز خواستیم داشته باشیم چه خودخواسته چه ناخواسته از دلش یک روشنایی در می‌آید. قطعه باد صبا هم در این مفهوم است. صبا هم در ادبیات فارسی هم به بادی گفته می شود که از سمت معشوق به سوی عاشق می رسد در واقع نوری در آن است. این دلیلی است که قطعه باد صبا را انتخاب کردیم.

پیوندی میان موسیقی ایرانی و ترک در دوران قرنطینه

اولاش اوزدمیر، هنرمندی که در دوران قرنطینه دوستداران موسیقی را تنها نگذاشته نیز درباره این تجربه گفته است: قطعه باد صبا که از استاد بزرگ حسن حسین عنتبی یاد گرفته‌ام را همراه با دوستم حسام اینانلو، موزیسین ایرانی نواختیم. نوایی که از دیروز برای ما به ارث مانده است، امروز روح ما را شفا می‌دهد. قرنطینه به ما امکان می‌دهد تا از طریق صداها پیوندی بین ما ایجاد شود.
آواز سنتی
وی افزود: اگرچه فاصله‌ ما از هم زیاد است، درهم آمیختگی صداهایمان ما را بهم نزدیک می‌کند.
به قول شاعر تورگوت اویار که می گوید، «ترانه‌ای از آن سو به من و به فراتر از من..»

این اجرا دومین تجربه این دو هنرمند در دوران قرنطینه بود. همچنین اینانلو و اوزدمیر پیش از این در تابستان 2018 در تهران و در فستیوال « Hands of show» حضور داشتند.

اینانلو در پروژه مرثیه‌ای برای بودن با هنرمندانی همچون بیورن مه یر (bjorn Meyer) نوازنده صاحب سبک بیس سوئدی، ماتس آیلتسن (Mats Eilertsen) نوازنده کنترباس از نروژ، نوید افقه پرکاشن نواز ایرانی، حبیب مفتاح هنرمند پرکاشن نواز فرانسوی، مکس بیلی (Max Baillie ) ویلون نواز انگلیسی، فرانسیسکو کافیسو ( Francesco Cafiso) نوازنده ایتالیایی ساکسیفون، استفان ادوارد ( Stephan Edouard) نوازنده فرانسوی پرکاشن، گلفام خیام گیتاریست ایرانی و کیاوش صاحب نقش پیانیست ایرانی همکاری کرده است.

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران

موسیقی راک چیست؟

موسیقی راک همانند موسیقی بلوز یکی از سبک‌ها و ژانرهای موسیقی محبوب در میان مردم جهان است. موسیقی راک نسبت به موسیقی بلوز تنوع بیشتری از لحاظ آلت‌های موسیقی و عناصر تشکیل دهنده خود دارد. به همین خاطر، شما نمی‌توانید برای توصیف موسیقی راک تنها به یک خط یا یک پاراگراف بسنده کنید. پیدایش موسیقی راک را می‌توان به ظهور موسیقی راک اند رول نسبت داد. سبک موسیقیایی راک اند رول هم محبوبیت زیادی در بین علاقه‌مندان به دنیای موسیقی دارد. چنانچه می‌خواهید به رمز و راز شکل‌گیری و ظهوری موسیقی راک پی ببرید، تا پایان مقاله ما را همراهی کنید. آواز سنتی در تهران

موسیقی راک چیست؟

نزدیک‌ترین سبک به موسیقی راک، راک اند رول است. راک اند رول در سال 1950 در کشور آمریکا شکل گرفت و با استقبال فراوانی روبه‌رو شد. جالب است بدانید که سبک راک اند رول نیز خود بر اساس ریتم اند بلوز و موسیقی کانتری شکل گرفت. عناصر راک اند رول در ضبط‌های بلوز و کانتری به ترتیب از سال 1920 و 1930 آغاز شده بود. این درحالی است که تا سال 1954، هیچ نام و اسم رسمی از ژانر راک اند رول بیان نشده بود. گفتنی است که در هیچ کدام از رسانه‌ها و حتی نشریه‌ها، موسیقی راک اند رول، اشاره‌ای به سبک نشده بود. بعد از سال 1954، موسیقی راک اند رول توانست زمینه ساز ظهور ژانر موسیقی دیگری به نام راک باشد. به همین خاطر، توسعه و محبوبیت موسیقی راک تا حد زیادی مرهون سبک موسیقی راک اند رول است.

ریتم اند بلوز نیز خود تلفیقی از ژانر جَز گاسپل و بلوز است. ترکیب جَز گاسپل و بلوز توسط سیاه‌پوستان آمریکایی انجام شد. گرچه که زمان زیادی از ظهور ریتم اند بلوز نمی‌گذشت، موسیقی راک ابداع شد. بعدها در دهه 1990 موسیقی ریتم اند بلوز به آر اَند بی معروف شد. گفته می‌شود که موسیقی ریتم اند بلوز نخستین بار، 10 سال قبل‌تر از ابداع موسیقی راک، ظاهر گردید.

موسیقی کانتری که یکی دیگر از ترکیباتی است که با ریتم اند بلوز ترکیب شد و این ژانر را بوجود آورد. از ویژگی‌های بارز موسیقی کانتری می‌توان به موضوع آن اشاره کرد. سبک زندگی، طبیعت و عشق جزو سه موضوع مهم و اصلی سنت آمریکا در موسیقی کانتری می‌باشند. موسیقی کانتری را نمی‌توان در دسته خاصی از ژانرهای موسیقی قرار داد. چرا که ژانر بلوز و جاز در موسیقی کانتری، آمیخته هستند. اما به طور قطع می‌توان بیان کرد که گیتار لپ استیل بانجو، ویلن، گیتار و سازدهنی از آلات اصلی نواختن موسیقی کانتری هستند.

موسیقی راک ایرانی

موسیقی راک ایرانی یکی از گونه‌های موسیقیایی است که از سال 40 در ایران رواج پیدا کرد. با توجه به پیشگامی غرب در زمینه ظهور موسیقی راک، به طور قطع نمی‌توان اذعان کرد که ایران یک کشور پیشرو در حوزه موسیقی راک است. اما خوانندگانی وجود دارند که به سبک راک ایرانی تسلط کافی دارند. لقب پدر موسیقی راک ایران به فریدون فروغی می‌رسد. غیر از فروغی، خوانندگان دیگری نظیر فرهاد مهراد، کوروش یغمایی و حبیب محبیان جزو خوانندگان برتر راک ایرانی شناخته می‌شوند. به نظر می‌رسد که سبک موسیقی راک در ایران به فراموشی سپرده می‌شود.

با ریشه‌یابی موسیقی راک ایرانی متوجه می‌شوید که ژانر راک ایرانی از راک انگلیسی و راک آمریکایی نشئت گرفته است. البته سبک‌های اروپایی هم در شکل‌گیری موسیقی راک ایرانی بی‌تاثیر نبوده‌اند. گیتار الکتریکی، گیتار بیس و درامز در موسیقی سبک راک ایرانی همانند ژانر موسیقی راک آمریکایی، جزو متداول‌ترین ساز‌های این نوع موسیقی هستند. مسلم است که لحن خوانندگان موسیقی راک ایرانی به زبان فارسی است که در سبک و چارچوب راک آمریکایی خوانده می‌شود.

درباره تاریخچه موسیقی راک ایرانی بیشتر بدانید!

در دهه 1340 و 1350، موسیقی سنتی و موسیقی پاپ در میان مردم ایران، متداول‌تر و رایج‌تر بود. به همین خاطر، این دو ژانر موسیقی، جای زیادی به منظور توسعه و پیشرفت داشتند. روند رو به رشد موسیقی‌های سنتی و پاپ باعث شد تا خوانندگان ایرانی به رقابت با خوانندگان غربی و آمریکایی در سطح بین‌المللی بپردازند.

در این زمان، هیچ محدودیتی جدی به منظور برگزاری کنسرت‌ها در سراسر دنیا وجود نداشت. به همین خاطر، فرهنگ و هنر در سراسر جهان در حال تبادل بود. ایران هم از این موضوع دور نبود و فرهنگ و هنر از غرب به ایران راه پیدا می‌کرد. برای نمونه، خیلی از مردمانی که در دهه 40 و 50 زندگی می‌کردند، به آثار گروه‌هایی از قبیل پینک فلوید، بیتلز و لدزپلین گوش می‌کردند. چه بسا تعداد زیادی از این علاقه‌مندان، این آثار را تهیه کردند.

با رخداد انقلاب اسلامی در کشور ایران، دیگر خبری از تبادل فرهنگ و هنر بین دو طرف از جهان نبود. به همین خاطر، علاقه‌مندان به سبک‌های موسیقیایی غربی نمی‌توانستند در ایران به راحتی به تهیه موسیقی‌های غربی بپردازند. این محدودیت‌ها و فیلترها تا جایی ادامه پیدا کرد که اکثر خوانندگان سبک پاپ و سبک راک، از کشور خارج شدند و برای همیشه در آن‌جا ماندگار شدند. برخی دیگر از خوانندگان این دو سبک در ایران ماندگار شدند. به واقع، آن‌ها پذیرفته بودند که چه بر سر آثار آن‌ها خواهد آمد. اما فکر نمی‌کردند که حتی از ادامه فعالیت‌شان جلوگیری شود. برای نمونه، کوروش یغمایی تا 18 سال از خواندن سبک موسیقیایی خود باز ماند و اجازه نداشت به هر گونه فعالیتی در این زمینه بپردازد. در این شرایط ناامیدکننده به نظر می‌رسید که همه دریافته بودند که موسیقی راک ایرانی در حال نابودی است.

در سال 1370، وضع حاکم بر جامعه ایران به همین شکل ادامه داشت. این درحالی بود که یک گروه موسیقی ایرانی به نام «کوچ» در کشور آمریکا فعالیت می‌کردند. گروه کوچ به سبک کانتری فعالیت خود را آغاز کرد و در همان سال‌ها نیز به طور زیرزمینی به فعالیت خود ادامه دادند. «کاوه یغمایی» نخستین خواننده راک ایرانی در این دوران بود که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کشور خودمان، مجوز دریافت کرد. او با تلاش‌های خود توانست در سال 73 به اجرای کنسرت زنده راک ایرانی بر روی صحنه بپردازد.
آموزش آواز سنتی
از اواخر دهه 1370 می‌توان بعنوان یک رنسانس برای موسیقی ایران یاد کرد. چرا که  وزارت فرهنگ و ارشاد دولت وقت تصمیم گرفت که یک فرصت دوباره به خوانندگان و نوازندگان ایرانی بدهد. موسیقی راک و پاپ از حالت انزوا درآمدند و همانند یک چشم به هم زدن، فعالیت خود را توسعه دادند. با همین وضعیت، باز هم تعدادی از خوانندگان و نوازندگان موسیقی راک بودند که به صورت زیرزمینی به تولید موسیقی راک ایرانی می‌پرداختند. البته در اواخر دهه 1370، هنوز دولت مذکور به صراحت اعلام کرده نبود که موسیقی راک از موسیقی پاپ، مستقل است. به همین خاطر، موسیقی پاپ و راک با هم یک نوع شناخته می‌شدند. دلیل این مدعا هم به آن‌جایی از تاریخ باز می‌گردد که هیچ جشنواره‌ای به نام جشنواره راک در ایران برگزار نشد. تنها جشنواره‌ای که در اواخر دهه 1370 برگزار شد،  «جشنواره موسیقی پاپ ایران» بود. باز هم «کاوه یغمایی» توانست تندیس بهترین اجرای پاپ را از آن خود کند. این درحالی بود که او تنها موسیقی راک را در صحنه زنده اجرا کرده بود.

در پایان دهه 1370، جوانه‌هایی دوباره برای موسیقی راک سبز شد. «هوی متال» یک شاخه از سبک کلی موسیقی راک بود که جوانان آن روزها به دنبال آن بودند. گروه‌های زیادی برای اجرا، خوانندگی و نوازندگی به سبک متال تشکیل شده بودند. این گروه‌های نوپا اجازه نداشتند که به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز نمایند. در حال حاضر نیز اجرای موسیقی‌ متال و زیرشاخه‌های آن در ایران ممنوع است.

دهه 1380، وضعیت موسیقی راک نسبت به سال‌های قبل از زمین تا آسمان تغییر پیدا کرده بود. لذا، تمرکز جوانان بر سبک موسیقی راک، چیزی دور از انتظار نبود. همان‌طور که موسیقی راک داشت به اوج خود می‌رسید، روز به روز به تعداد علاقه‌مندان این ژانر افزوده می‌شد.

در دهه 1390 هم موسیقی راک ایرانی به شکل جدیدی در بطن جامعه کشورمان راه یافت. دلیل نوین بودن موسیقی راک ایرانی در دهه 1390، تا حد زیادی به نوآوری عناصر و آلت موسیقی در این دهه باز می‌گردد. برای نمونه، زیرشاخه‌های موسیقی راک با یکدیگر ترکیب شده‌اند و شکل نوینی از موسیقی راک ایرانی تشکیل دادند.

موسیقی راک اند رول

از موسیقی راک اند رول به عنوان سرمنشا ژانر موسیقی راک می‌توان یاد کرد. چرا که تاریخ گویای این حقیقت است که از تکامل موسیقی راک اند رول، ژانر راک شکل گرفته است. موسیقی راک اند رول به نوبه خود از ترکیب سایر سبک‌ها مثل گاسپل، جامپ بلوز، جاز، Boogie-woogie، ریتم اند بلوز و موسیقی کانتری شکل گرفت و آغاز شد. الویس پریسلی و بادی هالی، دو نمونه برجسته از اساتید ژانر موسیقی راک اند رول هستند.

کلاس آموزش آوز سنتی در تهران

ساز ارگ | قدیمی‌ترین ساز بادی اروپایی

اگر فیلم‌های عروسی دهه 70 را بار دیگر تماشا کنید، بی شک صدای ارگ احساس نوستالژی بودن را در شما زنده خواهد کرد. اگر در اینستاگرام هم سر بزنید، موسیقی‌هایی را گوش خواهید کرد که صدای ساز ارگ تمامی حس و حال خوب فضا را ربوده است. در واقع، احساس آشنایی که با ساز دلنواز ارگ داریم، بخاطر قدمت بالایی است که این ساز دارد. البته این را هم بدانید که ساز ارگ تنها در فضاهای پرانرژی استفاده نمی‌شود. در بعضی از مکان‌های رسمی و غمگین از ساز ارگ استفاده می‌شود تا تاثیر صمیمی بودن فضا با ارگ بیشتر از پیش شود.آواز سنتی

خاستگاه ساز ارگ | فرهنگ یونان

فرهنگ یونان را می‌توان نخستین خاستگاه پیدایش ساز ارگ نامید. البته منظور ما از فرهنگ یونان، همان فرهنگی است که پیش از ظهور مسیحیت در دنیا شکل گرفته است. پیش از ساز ارگ، سازهای بادی دیگری در فرهنگ یونان ظهور پیدا کرده بودند که ساختار ساده‌ای داشتند و نوازندگان سازهای بادی در آن زمان مجبور بودند تا با فشار بیشتری در سازهای بادی بِدمند. به طور دقیق مشخص نیست که ساز ارگ چگونه در فرهنگ یونان پیدا شده است و شکل گرفته است. به همین خاطر بعضی از اساتید بر این باور هستند که ساز ارگ را می‌توان به فرهنگ اروپایی که جدا از فرهنگ یونانی است، تعلق داد. با این حال، داستانی برای پیدایش و شکل گیری ساز ارگ در جهان دست به دست می‌شود که ما هم از دانستن آن منع نشده‌ایم. در ادامه به تاریخچه ساز موسیقی ارگ می‌پردازیم تا پرده‌ای از حقایق تاریخ برای شما برداشته شود.

آموزش آواز سنتی در تهران

داستان پیدایش ساز ارگ در فرهنگ یونان

همانطور که گفتیم، سازهای بادی در فرهنگ یونان باستان، ساختار بسیار ساده‌ای داشتند. برخی از اسطوره‌های موسیقی آن زمان طی انجام بررسی‌هایی دریافتند که قرار دادن پوست چرمی در کناره ساز می‌تواند نواختن آن را قدری ساده‌تر کند. به همین خاطر، نوازنده‌ای سعی کرد تا نی‌های بزرگ را در دست چپ خود قرار دهد و به همراه نی‌ها، یک کیسه چرمی هم در دست چپ او قرار داشت. در این کیسه چرمی، یک نی وجود داشت که از آن بیرون زده بود. این نی برعکس تمامی نی‌های بزرگ دیگر، با دست راست نگه داشته شده بود. تا به حال آنچه را که از طرز نگهداشتن نی‌ها در دو دست فرد گفتیم، بیانگوی حالتی شبیه به نی انبان کاملا پیشرفته می‌باشد.

جالب است بدانید که حتی سال‌ها بعد از پیدایش این ساز، هیچ ساز موسیقی دیگری نتوانست جایگزین آن شود. شاید با خودتان بگویید که مگر ساز نی انبان چه داشت که تا این حد محبوب بوده است. در پاسخ باید بگوییم که این ساز تنها به صورت محلی و برای یک بازه زمانی خاص رواج داشته است و تا کنون به مباحث علمی در موسیقی هم راه پیدا نکرده است. توجه داشته باشید که پیدایش ساز ارگ شبیه به داستان پیدایش نی انبان است، با این تفاوت که ساز ارگ پس از یک مدت کوتاه، جهانی شد و در حال حاضر، نوازنده‎های بسیاری هستند که از ساز ارگ برای نواختن قطعه‌های خاصی از موسیقی استفاده می‌کنند.

کلیاتی درباره ساز ارگ

نوع ساز: ساز بادی

کاربرد ساز ارگ در فرهنگ اروپا: اجرای موسیقی مذهبی و کلیسائی

نام قدیمی ساز ارگ در فرهنگ عربی و فارسی: ارغنون

انواع ساز ارگ: بادی و برقی (الکترونیکی)

ساز ارگ در گذشته تنها به شکل بادی بود. اما امروزه به وفور سازهای ارگی را می‌توان پیدا کرد که ساختار برقی دارند و به واسطه مدارهای الکترونیک که در آن‌ها وجود دارند، صدای حاصل از نواختن آن به گوش ما می‌رسد.

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران