اخبار

اصول فن بیان در خوانندگی

 سال پیش شادروان ملک الشعرای بهار – در کتاب سبک شناسی – ضعف نحوه سخن گویی ما را امری کلی دانست و از ضایع شدن آهنگ صدای ما وجود الحان عاجزانه ، صوت‌های نازک و شکسته و بسته ، حروف جویده جویده مظلومانه و حیلت گرانه در آن سخن گفت و از قول مردی فاضل نقل کرد که : « مردم ما به جای سخن گفتن ، ناله می‌کنند . »

بهار در ضمن ، کودکان و نوجوانان و نیز بانوان و «دوشیزگان» را دعوت کرد تا به ورزش صدا بپردازند و طریق سخن گفتن درست و فصیح را با آهنگی استوار ، متین و جذاب بیاموزند . بهار به این نکته نیز اشاره می‌کند که برای هنرمندان فارسی زبان دو نکته از اهمیت خاص برخوردارند :
۱٫ تاریخ زبان فارسی
۲٫ وزن شعر در زبان فارسی

فن بیان  فقط به پرورش صدا و بیان و کار فنی و فیزیکی ختم نمی‌شود . بیان خوب ، با دانش ما از زبان و نیز با آگاهی ما   نسبت به آنچه که «بیانش می‌کنیم » ارتباطی تنگاتنگ دارد . صدا و بیان انسان محصول عوامل مختلف فیزیولوژیک ( مانند چگونگی اندام‌های تنفسی و گفتاری )، روانشناختی (مانند شخصیت ) و اجتماعی (مانند آموزش و پرورش و پایگاه اجتماعی ) است .
کلاس آواز در تهران
از شاعر و اندیشمند بزرگ ما سعدی شیرازی :

تا مرد سخن نگفته باشد                                        عیب و هنرش نهفته باشد

صدای انسان پدیدهای بسیار پیچیده است و چهار عامل «غلظت صدا»، «انرژی صدا»، «انرژی کلمه» و «برد یا حجم صدا» در آن دخالت بسیار دارند . بنابراین شرایط و محیط مناسب برای توسعه قدرت تکلم و پرورش بیان ، یکی از مهمترین وظایف مربیان در تمام سطوح آموزشی است . این امر به ویژه در تئاتر و آواز اهمیت خاصی دارد زیرا که ارتباط فکری و انتقال اندیشه‌ها از صحنه به تماشاگر مهمترین رکن در این هنرها است ، چرا که مقدار بسیار زیادی از این ارتباط و انتقال ، توسط کلام انجام می‌گیرد .

به طور کلی می‌توان اهم اهداف پرورش بیان را چنین بر شمرد :

۱- درست اندیشیدن و افکار خود را در خور فهم خود و دیگران بیان کردن .
۲- عقاید خود را آزادانه ، با اعتماد صریح و طبیعی بر زبان آوردن .
۳- قدرت تنظیم افکار را توسعه بخشیدن .

برای داشتن بیان خوب باید دارای «گوش خوب» بود . مفهوم داشتن گوش خوب آن است که باید به شنیدن – و درست شنیدن – صدای خود و دیگران و صداهای اطرافمان که ما اصطلاحاً آن را «صدای طبیعت» می‌نامیم ، عادت نمود .

ما در زندگی روزمره بسیاری از صداها را – اگر چه این صداها وجود دارند – نمی‌شنویم ، ما حتی دقت نمی‌کنیم که صدای دوستمان که مدتها با او برخورد و مصاحبت داشته‌ایم چگونه است . بلکه از صدای افرادی که می‌شناسیم تنها یک خصوصیت کلی در ذهنمان داریم در حالیکه اگر به صدای وی با دقت گوش کنیم ویژگی‌هایی را در صدایش خواهیم شناخت که تا به حال متوجه آن نبوده‌ایم . جالب است بدانیم که ما حتی به چگونگی صدای خود نیز وقوف کامل نداریم و به همین دلیل ، به میزان تأثیرگذاری بیان خود بر روی دیگران آگاه نیستیم .

معمول است که برای آگاهی هنرپیشه و خواننده به چگونگی بیان خود ،  ضبط کردن صدا را پیشنهاد می‌کنند . البته این در صورتی خوب است که دستگاه ضبط صدا دستگاه کاملی باشد، چرا که ضبط صوتهای معمولی بخشی از ویژگی‌های صدا را حفظ نمی‌کنند .

به هر حال دقت و توجه نسبت به صدای خود و صدای طبیعت به هنرمندان امکان داشتن یک گوش خوب را می‌دهد به شرط آنکه این توجه و دقت به صورت یک تمرین مستمر و همیشگی درآید تا نتیجه مطلوبی به دست دهد .

داشتن بیان خوب مستلزم شناخت فرد از ساختمان دستگاه صوتی و چگونگی تولید صوت نوع هوا ، مقدار هوا ، عواملی که در تولید صدا دخیل هستند و … نیز هست .

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران

 هر آنچه درباره پیانو که نمی‌دانستید!!


حتما تا کنون زمان زیادی را به نواختن پیانو و یا حتی لذت بردن از ظاهر زیبا، شیک و لوکس آن اختصاص داده‌اید. اما شاید با مطالعه مطلب زیر تصور شما به کلی از این ساز عوض شده و با نگاهی ارزشمندتر به این ساز نگاه کرده و هویتی جدیدی به آن ببخشید.

۱. بسیاری از ما این ساز لوکس را یا دیده‌ایم و یا یکی از آن‌ها را در اتاق پذیرایی خانه خود جای داده‌ایم. این روزها کسی پیدا نمی‌شود که بتواند ادعا کند راجع به این ساز زیبا و خوش‌صدا چیزی نشنیده است اما شاید بد نباشد بدانید پیانو ساز جدیدی در دنیای موسیقی شمرده می‌شود. اولین پیانو در سال ۱۶۹۸ توسط بارتولو‌مئو کریستافوری (Bartolomeo Cristofori) در شهر پادووای ایتالیا ساخته شد. بنابراین پیانو سازی نوظهور است با قدمتی ۳۱۶ ساله که در برابر سازی همچون فلوت که قدمتی بیش از هزار سال دارد از تاریخچه کوتاهی برخوردار می‌باشد.

۲. نام پیانو مخفف کلمه ایتالیایی پیانو فورته (Piano et forte) می‌باشد. این کلمه از دو بخش تشکیل شده است: پیانو به معنی «ملایم» و فورته به معنی «با صدای بلند». این اسم به خوبی بیان‌گر قابلیت بالای این ساز در تولید صداهای گوناگون و متنوع از ملایم و نرم تا قوی با موج بالا می‌باشد.

۳. حدود ۱۲۰۰۰ قطعه در ساختمان یک پیانوی آکوستیک به‌کار رفته‌اند که حدود ۱۰۰۰۰ عدد از این قطعات متحرک هستند. قطعات بسیار ریزی که کارکردن دقیق و بی نقص همه آن‌ها برای اجرای درست و با کیفیت یک پیانو لازم و حیاتی است. کوچکترین خللی در اجرای هر کدام از این قطعات می‌تواند منجر به کاهش شدید کیفیت صدای تولید شده توسط پیانو شود.

۴. پیانو را مادر همه سازها یا سلطان سازها نامیده‌اند. علت آن نیز به این موضوع برمی‌گردد که پیانو قادر است محدوده بسیار گسترده‌ای از اصوات را تولید کرده و ملودی و هارمونی یک قطعه را به‌طور هم‌زمان اجرا کند.

۵. امروزه تنها سه عدد از پیانوهای ساخت کریستافوری در جهان موجود است.

پیانو تولید ۱۷۲۲، موزه ملی رم در بخش سازهای مختلف موسیقی
پیانو چهار اکتاوه تولید ۱۷۲۰، موزه متروپولیتن در نیویورک
پیانو چهار و نیم اکتاوه تولید ۱۷۲۶، موزه سازهای مختلف موسیقی در لایپزیگ آلمان

کلاس آواز سنتی در تهران
۶. اولین پیانو عظیم ساخته شده در جهان Challen Concert Grant نام داشته و توسط یک تیونر ۲۱ ساله نیوزلندی به نام Adrian Mann ساخته شده است. ساخت این پیانوی بزرگ چهار سال به طول انجامید. پیانویی با بیش از یک تن وزن، نزدیک به ۶ متر طول و نیروی تنش سیم حدود ۳۰ تن در هنگام اجرا. هرچند در سال‌های اخیر عنوان بزرگ‌ترین پیانو به پیانوی دست‌ساز معمار لهستانی به نام Daniel Czapiewski تعلق گرفته است. این طراح موفق به ساخت پیانوی بزرگتری به وزن دو تن و طول بیش از ۶ متر شده است. پیانویی که برای اولین بار توسط پیانیست معروف Leszek Mozdzer در یک میهمانی خصوصی نواخته شد.

۷. اولین صادرات پیانو در سال ۱۸۴۴ توسط یک آمریکایی به نام Jonas Chickering به کشور هند صورت گرفت.

۸. قبل از اختراع پلاستیک از عاج فیل برای روکش کلیدهای سفید پیانو استفاده می‌شد.

۹. پیانوهای گرند از اکشن سریع‌تری نسبت به پیانوهای دیواری برخوردارند. وجود اهرم تکرار در پیانوهای گرند به پیانیست این امکان را می‌دهد در شرایطی که چکش هنوز در نیمه راه مسیر بازگشت است، بتواند برای نواختن همان نت اقدام کند. در صورتی که در پیانوهای دیواری پیانیست باید صبر کند تا چکش مسیر بازگشت را به‌ طور کامل طی کرده و در حالت اولیه یا rest قرار بگیرد.

۱۰. در هر پیانوی آکوستیک حدود ۲۲۰ تا ۲۳۰ رشته سیم وجود دارد و هر یک رشته سیم حدود ۷۲ کیلوگرم کشش را طی اجرای قطعه تحمل می‌کند. در نهایت مجموع کششی که به بدنه پیانو تحمیل می‌شود حدود ۱۸ هزار کیلوگرم خواهد بود.

۱۱. هر پیانوی گرند به‌طور متوسط دارای وزنی معادل ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم می‌باشد. یعنی وزنی مشابه یک موتورسیکلت یا خودروی کوچک.

۱۲. گران‌قیمت‌ترین پیانوی موجود در جهان یک پیانوی گرند ساخته شده از جنس کریستال و تولید شرکت کانادایی Heintzman می‌باشد. این پیانو توسط لنگ لنگ (Lang Lang) پیانیست معروف چینی در افتتاحیه المپیک ۲۰۰۸ نواخته شد و پس از آن به مبلغ ۳.۲۲ میلیون دلار در یک حراجی فروخته شد. یک شهروند چینی به طور متوسط باید ۲۲۳ سال کار کند تا قادر به خرید این پیانو باشد.

۱۳. در بیستمین فستیوال بین‌المللی مجسمه یخی در سال ۲۰۰۴ یک پیانوی تمام یخ توسط هنرمندان مجسمه ساز ساخته شد.

۱۴. طولانی‌ترین کنسرت پیانو جهان توسط یک موسیقیدان لهستانی به نام Romuald Koperski اجرا شد و حدود ۱۰۳ ساعت و ۸ ثانیه به طول انجامید.

۱۵. تعداد کلیدهای تمامی پیانوهای امروزی لزوما ۸۸ عدد نیست. این تعداد در پیانوهای خاص با اهداف آهنگ‌سازی یا برگزاری کنسرت‌های خیلی بزرگ به منظور اجراهای بیشتر و گسترده‌تر اصوات افزایش می‌یابند. به عنوان مثال اجرای قطعاتی که توسط آهنگ‌ساز معروف باخ نوشته شده به پیانویی با بیش از ۸۸ کلاویه نیاز دارد. بوزندورفر یکی از شرکت‌های تولید پیانو با ساخت پیانوهای خاص شمرده می‌شود. پیانوهای ساخت این شرکت عموما از ۹۷ عدد کلاویه بهره می‌برند تا برای اجرای کنسرتی مورد مناسب‌تری باشند.

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران

راهکارهایی برای رفع گرفتگی صدا قبل از آواز خواندن

امتحان یک یا چند راه پی‌آمده برای بهبود گرفتگی تارها مفید خواهد بود:

یکی از بهترین راه‌های درمان و کاهش گرفتگی صدا، سکوت است. صحبت، حتی در حد زمزمه هم سبب تحریک تارهای صوتی و وارد آمدن فشار به آنها می‌شود و بهبود آن را به تاخیر می‌اندازد.

اگر گرفتگی ناشی از سرماخوردگی است، با بستن شال گردن، ناحیه حنجره و گلو را گرم نگاه دارید تا بهبود زودتر حاصل شود. از حضور در اماکن بسیار سرد، خشک، بدون رطوبت کافی و دودگرفته هم در زمان سرماخوردگی خودداری کنید.

استفاده از دستگاه بخور در اتاق یا استنشاق هوای مرطوب حاصل از چند لحظه باز کردن دوش آب گرم در حمام به نرم شدن تارهای صوتی و حنجره کمک می‌کند.

خوردن دو لیوان حاوی مخلوطی از شیر و مقداری عسل نیز به رفع گرفتگی صدا کمک می‌کند.

کلاس آواز در تهران

هنگام گرفتگی صدا بویژه اگر دلیلی چون سرماخوردگی دارد، غذاهای سرخ‌کردنی نخورید و از مصرف ترشیجات خودداری کنید. در عوض سوپ کمک شایانی به درمان و بهبود سریع‌تر التهابات ناحیه گلو می‌کند.

غرغره کردن مایعات و گلوشوی‌ها باعث افزایش گرفتگی صدا یا طولانی شدن زمان بهبود خواهد شد. عجب نکنید. حین غرغره سیالات یا مایعات، بسیاری از مردم نمی‌توانند مایع سیال را در انتهای دهان خود بغلتانند و همین عادت، باعث تحریک بیشتر تارها و نواحی حنجره و گلو خواهد شد.

قهوه، شکلات، چای، کوکا و هرچه دارای کافئین است، به خشکی بیشتر گلو و تارهای صوتی می‌انجامد؛ از مصرف آنها حداقل در زمان گرفتگی صدا یا سرماخوردگی خودداری کنید.

به جای همه آنها آب ولرم بنوشید، بخصوص اگر گرفتگی صبحگاهی یا بیداری بعد از خواب صدای تارهایتان را خشن کرده است.

از مکان‌های آلوده به دود سیگار، غبار و خاک اره، مواد شیمیایی و مانند اینها دور شوید. همه آنها جلوی استراحت تارها و بهبود را می‌گیرد.

اگر نمی‌توانید از صاف کردن صدایتان جلوگیری کنید، حداقل مدام آن را تکرار نکنید. سرفه کردن یا صاف کردن صدا و گلو، زمان بهبود و درمان تارها را افزایش می‌دهد.

در طب سنتی، خوردن لعابی که پس از جوشاندن چهار تخم یا چهار دانه حاصل می‌شود، برای درمان گرفتگی صدا، نرم کردن سینه و تارهای صوتی مفید دانسته شده است. دانه «به» به‌تنهایی، بامیه، خوردن سیب همراه با جویدن دانه‌هایش نیز باعث نرمی صدا می‌شود.

در بین برخی از مردم، خوردن مقداری جوشانده برگ کرفس یا اسفناج پخته هم به عنوان رافع گرفتگی صدا متداول است.

کلاس آموزش آواز سنتی در تهران