موسیقی در ادیان مختلف چه جایگاهی دارد؟

موسیقی چون با روح انسان سر و کار دارد از دیر باز مورد توجه ادیان و مذاهب مختلف قرار داشته است و پیروان هر دینی از موسیقی در اجرای مراسم دینی خود استفاده می کرده اند:
کلاس آواز در غرب تهران

هندو ها نماز و عباداتشان همراه با سرودهای مذهبی و تشریفات خاص در معابد با ساز و موسیقی انجام می پذیرد هم چنین نقوش باقی مانده از دوران عظمت ایلام(مربوط به حدود قرن هشتم قبل از میلاد)کاهنان معبدی را نشان می دهد که قربانی خود را هدیه میکنند و سه نوازنده ی چنگ نواز با سازی شبیه دف مشغول نوازندگی هستند.در دیانت یهود مراسم مذهبی بیش تر با نوای نی توام می شود و لغت "مزمار"به معنی نی و "مزمور"سرودها و اشعاری را می گویند که با نی نواخته می شودو مزامیر حضرت داوود و نحوه ی اجرای آن نمونه ی بارزی است از کاربرد موسیقی در دیانت یهود.در دیانت مسیح مراسم مذهبی ابتدا به صورت" آکاپلا"(بدون همراهی ساز) وسپس با همراهی سازهائی مثل ارگ اجرا شد .در دیانت زرتشت به هنگام خواندن سرود های مذهبی از موسیقی خاصی استفاده می شود .در سبک های باز مانده از نیایش در آتشکده های قدیم نیز وزنی یکنواخت و ابتدائی خودنمائی می کند و هر نت موسیقی در مقابل یک هجا قرار دارد.در اسلام گرچه در مدح وذم موسیقی-هردو-مطالب متعددی موجود است اما به نظر می ر سد آنچه در اسلام مورد نکوهش یا حرمت واقع شده همان چیزی است که کم و بیش در ادیان دیگر نیز مورد تایید قرار نگرفته است.در دیانت بابی، موسیقی کم کم ارج و قرب از دست رفته ی خود را به دست می آورد و این روند در دیانت بهائی ادامه می یابد تا جائی که در بسیاری از آثار دینی بهائی اهمیت و مقام متعالی موسیقی صریحأ مورد تائید قرا ر می گیرد. کلاس خوانندگی در اصفهان
در این مقالات بر آنیم که جای گاه و حکم و موسیقی را در میان ادیان مختلفه مورد بررسی ومورد توجه قرار دهیم.از ان جا که در بسیاری از ادیان(بخصوص ادیان باستانی ) متن مدونی که توسط بزرگان دینی در مورد موسیقی نگاشته شده باشد در دست نیست لذا ناچاریم با بررسی تاریخ ونحوه ی برخورد پیروان این ادیان با موسیقی به نتیجه گیری هائی کلی و احتمالی دست بزنیم.

الف) ادیان اقوام پیشین

    سومر(هزاره ی چهارم و سوم قبل از میلاد)

نخستین خدایان متعدد در عصر سومریان به ظهور رسید.در هزاره ی چهارم قبل از میلاد تنها یک سرود مذهبی به احترام یک یا چند خدا خوانده می شد.این مراسم فوق العاده سازمان یافته و هماهنگ و برخوردار از صورت های شعری بود.در حدود قرن بیست و یکم پیش از میلاد شیوه ی موسیقی سوال و جواب(که کاهنان بخوانند و دسته ی آواز جواب دهند) و دو به دو خوانی (که یک دسته آواز بخوانند و سپس ساکت بمانند و دسته ی دیگر به او پاسخ بدهند-آنتی فون)وارد تکنیک نوا خوانی پرستندگان شده بود.سومریان هر شعر و نوائی را دارای تأثیرا ت سحری وجادوئی فراوان و بخصوص می دانستند. آموزشگاه موسیقی در اصفهان

    بابل (قرن نوزدهم تا سیزدهم قبل از میلاد)

در حدود ۱۸۳۰قبل از میلاد(یعنی دو هزار سال پس از تسلط سنت ها و فرهنگ بر تر سومریان بر بابل)اقوام سامی ساکن مناطق شمالی(اکد)به سطح بالائی از اعتلای فرهنگی دست یافتند.در این اوان صورت و محتوای نوا خوانی مذهبی نیز یکسره متحول شد و تکامل یافت.چنان که تعداد سرودهای مذهبی به بیست و هفت گونه رسید و سازها نیز به همین ترتیب تحول یافت.ا لبته رد پای تمدن سومر در همه ی آهنگ ها و کلام آن مشاهده می شود.هر آواز گونه ای کوک خاص خودش را داشت.به نظر می رسد که در این هزاره برای نخستین بار خوانندگان زن نیز به مردان افزوده شدندو روش خواندن در حال راهپیمائی جمعی ،به شیوه ی خواندن در حا ل ایستائی اضافه گردید.

     مصر باستان(از هزاره ی سوم قبل از میلاد به بعد)

در میان اقوام و امت های باستانی،گویا مصر ساده ترین صورت تحول عقاید را جلوه گر می سازد.در طول زمانی دراز مبادی بسیط پرستش ارواح (آنیمیزم)و اعتقاد به اشیاء ممنوع شده(توتم پرستی)،به شکلی ساده به "پولی تئیزم"(یا چند خدائی)منتهی گردیدو در آن کشور یک سری مبادی اخلاقی و معنوی به وجود آورد.عتاوه بر آن در تاریخ مذهبی مصر قدیم یک مورد که در آن بوی مشرب عالی توحید(مونوتئیسم)استشمام میشود وجود دارد که مصر را به سوی یک اصلاح مذهبی برده است.
از نظر مصریان صدای انسان نیرومند ترین وسیله برای راه یافتن و ارتباط گرفتن با عالم نادیده محسوب می شد و در نتیجه دا نش ویژه ای را در صدا شناسی بوجود آورده بودند که به آن ها امکان می داد از صدای حنجره به دلخواه و به مقتضای مراسم استفاده کنند .از آن جا که آوازهای مذهبی به وسیله ی انسان خوانده می شد هیچ گونه یادگاری از نغمه های آن باقی نمانده است اما اشعار آن مراسم نشان می دهد که موسیقی به صورت" دوئت" (اجرای دو نفره)های متناوب بین دو کاهنه و "سولو"(تک خوانی)یک کاهنه ی دیگر که نماینده ی الهه ی ایزیس بوداجرا می گردیدو سرود های مربوط به اوزیریس به وسیله ی یک کاهن در اواسط مراسم خوانده می شد.با این حال در تمام مراسم ساز های متنوعی در پشت سر صدای انسان ،آواز خوانی را همراهی می کردند و تصاویر بی شماری از آن دوره به دیوارهای معابد مصری باقی مانده است که اهمیت فوق العاده ی مراسم مذ کور را نشان می دهد.

     یونان باستان(تا نهصد سال قبل از میلاد)

موسیقی و مذهب در یونان باستان دارای ارتباطی بسیار نزدیک و تنگاتنگ هستند.بر مبنای نظریه ی "اِ تُس"که در یونان رواج تام داشته است،موسیقی بر شخصیت افراد جامعه و آنگاه خانواده و کل جامعه تأثیری بسیار زیاد دارد.این نظریه در یونان باستان از طریق دو اندیشه مختلف خود را نشان می دهد:

1) اندیشه ی آپولو:
در این اندیشه ساده نگری،خوش بینی،مقید بودن،دقت و عدم وجود احساسات شاعرانه در هنر مورد نظر بوده است.نماینده ی این نوع طرز تفکر که به آپولو نسبت داده می شد ساز "کیتارا"می باشد.

2) اندیشه ی دیونیزوس:
در این اندیشه که ساز معرف آن "آئولوس"است،طرز تفکر جنبه ای احساساتی،بدون قاعده،آزاد و رمانتیک داشته است.
لازم به توضیح است که" آپولو"خدای روشنائی،هنرها و پیشگوئی و" دیونیزوس "خدای شراب،احساسات ولاقیدی یونان بوده است.پس می توان مشاهده کرد که ارتباط موسیقی و تفکرات مذهبی در یونان تا جائی بوده است که هر خدائی بر اساس شخصیت و خصوصیات خود منشاء نوعی مسیقی،سازوحتی نوعی مد(مقام)موسیقی بوده است.حتی کلمه ی موزیک مشتق از کلمه ی یونانی" میوز" می باشد که نام یکی از نه تن الهه حافظ شعر و هنر های زیبای یونان باستان بوده است.
فیثاغورس برای موسیقی ،منشائی الهی و آسمانی قائل بود.او برای جهان هستی نوعی هماهنگی یا آرمونی قائل بود که آن را "آرمونی افلاک"می نامید و عقیده داشت حرکت سیارات نوعی موسیقی به وجود می آورد که به علت این که بشر همواره آن را شنیده است قادر به تشخیص آن نیست.
موسیقی مصر تأثیری بسزا بر موسیقی یونان داشته است.هرودوت مورخ یونانی(۴۸۴تا۴۲۵قبل از میلاد)خبر می دهد که خدایان مصری همراه با مراسم تشریفاتی و آداب مذهبی ایشان به یونان منتقل شده بود.آئین پرستش ایزیس و سراپیس یکجا همراه با مجموعه ی اوراد،وزن های ثنا خوانی ،مناجات،سازهای بادی بویژه "سیسترا"ی ایشان در سراسر یونان و سپس از طریق امپراطوری روم در تمامی غرب اروپا گسرش یافت.


ب) ادیان هند(هندوئیزم و بودیزم):
روزگارما قبل آریائیان(از هزاره ی چهارم تا اول قبل از میلاد):
بعضی از اقوام باستانی مانند دراویدی و سیسناودا فرهنگی متعالی داشتند و مراسم پرستش و دعای حاصل خیزی ایشان مقدار زیادی رقص و موسیقی را ایجاب می کرد.

    ظهور سرایش ودائی (بین سال های ۱۵۰۰تا۱۰۰۰قبل از میلاد):

مجموع اطلاعات و دانش های آریائیان در چهار کتاب که آن ها را "وداها" می نامندجمع شده است.وداها حاوی ادعیه و اوراد،سرود ها و مناسک مربوط به پرستش خدایان اند.در میان این کتا ب ها "ریگ ودا"از همه قدیمی تر است.(قدمت آن بین ۱۵۰۰تا ۱۲۰۰قبل از میلاد است).این سرودها در سه لحن متمایز در کوک های مختلف سرائیده می شده است.)
"سماودا" یا دعای مناجات مجموعه ای است که سخت گیری مذهبی در آن کم تر است و نواهای آن بیشتر ملودیک و نغمه های آن تحت تأثیر آوازهای دراویدی است وکلام آن بیشتر از نهمین جزوه ی "ریگ ودا"برداشته شده و جای جای نت نویسی شده است.در این کتاب بر خلاف سایر کتاب ها به موسیقی بیش از کلام اهمیت داده شده است.اثر این اهمیت دادن به موسیقی را امروزه در تأکیدی که روی موسیقی آوازی میشود می توان دریافت.مناجات "سامان"در مواقعی که هدایای بزرگ تری همراه با قربانی نثار خدایان می شد اجرا می گشت.هندوان به نوعی موسیقی به نام" مَرگه"اعتقاد دارند که به عقیده ی آنان"به وسیله ی خدایان"ساخته می شود و اگر درست وطبق قاعده خوانده شود موجب شکستن دایره ی زندگی و رهائی انسان می گردد.

    دستگاه کلاسیک راگا ها و قرون وسطی:

می توان" راگا"ها را نوعی دسگاه تعبیرکردکه در موسیقی هند اهمیت بسیار زیادی داشته اند.
هر راگای واقعی و هدف مندی می توانست مثلأبه ساعت معینی اختصاص یابد.مثلأ راگای صبح گاهی برای ستایش و راگای شامگاهی برای شادی و خوش گذرانی.هر راگا برای لحظه ای از زندگی انسان کار آئی داردو اگر درست و به قاعده خوانده شود متضمن برکات،پیروزی و بر آمدن حاجات و اگر بی موقع و سهل انگارانه خوانده شود موجب نزول مصیبت و بلا بر سر عامل آن خواهد شد.

سه عامل اصلی در تفاوت قیمت سازها

این مقاله به تفاوت قیمت سازها می‌پردازد و به این سوال جواب می‌دهد که تفاوت این قیمت ها به چه دلیل است. سه دلیل اصلی که باعث تفاوت قیمت سازها می‌شود، در این مطلب بیان می‌گردد. کلاس خوانندگی در غرب تهران

فرض کنید برای خرید اولین ساز خود وارد یک فروشگاه موسیقی می‌شوید. برای مثال می‌خواهید یک گیتار تهیه کنید؛ با نگاه کردن به گیتارهای موجود در مغازه، متوجه تفاوت قیمت زیاد بعضی از آن ها می‌شوید. این موضوع گاهی باعث گیج شدن افراد در هنگام خرید اولین ساز می‌گردد. سوال این است: چه چیزی باعث این تفاوت قیمت سازها می‌شود؟ سوال مورد نظر، یک سوال جامع است و برای همه ی افرادی که قصد تهیه ی یک ساز را دارند مهم می‌باشد. وقتی که می‌بینید دو ساز با شباهت های بسیار زیاد، تفاوت قیمت خیلی زیادی با هم دارند، کمی دچار سردرگمی در انتخاب ساز می‌شوید. کلاس آواز در اصفهان

3 عامل اصلی تعیین کننده ی قیمت سازها

۱- کیفیت ساز: می‌توان گفت این عامل، مهم ترین عامل تعیین کننده ی تفاوت قیمت سازها است. طبیعی به نظر می‌رسد که وقتی شما پول زیادی را بابت خرید یک محصول می‌پردازید، متعاقبا توقع کیفیت خیلی خوبی از آن دارید. این موضوع درباره ی سازهای موسیقی هم صدق می‌کند؛ به این معنا که هر چه کیفیت ساز بالاتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.

سه فاکتور مهم در تعیین قیمت سازها

۲- مهارت در ساخت ساز: این عامل به عنوان دومین فاکتور در تفاوت قیمت سازها، با کیفیت ساز در ارتباط تنگاتنگی است اما در یک طبقه بندی جداگانه قرار می‌گیرد. چرا که ممکن است سازی از اجزاء با کیفیت بالا ساخته شده باشد اما نحوه ی ساخت آن همراه با مهارت کافی نبوده باشد. یکی از عواملی که باعث شده بود سازهای آنتونیو استرادیواریوس در مقایسه با سایر سازها بسیار گران باشند، همین موضوع نحوه ی ساخت آن بوده است. در این ساز از بهترین مواد برای ساخت استفاده شده و همچنین همه ی سازها دست ساز بوده و با توجه و دقت بسیار بالایی ساخته شده بودند. عمر بالای این ساز و کیفیت صدای بسیار خوب آن از دیگر ویژگی های آن می‌باشد. هنوز هم در بین ساز ها تعداد زیادی از استرادیواریوس ها دیده می‌شود و بعضا در کنسرت ها هم از بعضی از آن ها هنوز استفاده می‌شود. آموزشگاه موسیقی در اصفهان

۳- برند: سومین عامل تفاوت در قیمت سازها، برند است. بسیار خوب بود اگر هر ساز با توجه به کیفیت و مهارت ساخت آن قیمت گذاری می‌شد، اما برند نیز در این میان بسیار تاثیر گذار است. دو گیتار با ویژگی های کاملا یکسان، از دو کمپانی متفاوت دارای قیمت های بسیار متفاوتی خواهند بود. دلیل این موضوع به برند برمی‌گردد. اگر یک برند دارای شخصیت برند خوبی باشد، بسیاری از افراد مایلند سازی با آن اسم برای خود خریداری کنند تا به نوعی خودنمایی هم بکنند.

اگر شما هم برای اولین بار می‌خواهید سازی را خریداری کنید، ابتدا در جریان گستره ی قیمت سازها باشید. پیشنهاد ما این است که سازی با قیمت معقول و نه بسیار بالا خریداری نمایید. سازهای ارزان معمولا کیفیت نامناسبی دارند و اصلا پیشنهاد نمی‌شود. بهتر است برای شروع، سازی با قیمت معقول و کیفیت خوب تهیه کنید و به برند نیز توجهی نداشته باشید مگر اینکه از توان مالی بالایی برخوردار بوده و اندکی قصد خودنمایی با برند مربوطه داشته باشید! در هر صورت، سازهای ارزان به هیچ وجه توصیه نمی‌شوند و نیازی به تهیه ی سازهای گران نیز نمی‌باشد.

چرا بعضی از ساز ها گران ترند؟

 آشنایی با ساز دهنی

ساز دهنی کروماتیک (Chromatic Harmonica) همان طور که از نامش برمی آید ، از قابلیت اجرای تمام فواصل کروماتیک نیم پرده ای برخوردار است. این قابلیت حاصل اضافه شدن سه جزء ساختمانی است که به طور معمول در ساز دهنی های دیاتونیک و ترمولو وجود ندارد: قطعه ای به نام دهنی (Mouthpiece) ، تیغه ای به نام اسلاید (Slide) و نوارهایی به نام دریچه های ویندسیور(Windsaver Valves) . کلاس خوانندگی در غرب تهران
در این درس قصد داریم ضمن بررسی ویژگی های ساختمانی سازدهنی کروماتیک نگاه دقیق تری به دریچه های ویندسیور بیندازیم و با عملکرد آنها بیشتر آشنا شویم .
 

نحوه چیدمان نت ها (Note Layout) در سازدهنی کروماتیک

ازمنظر تاریخی ، سازدهنی کروماتیک چندین دهه بعد از سازدهنی دیاتونیک 10 سوراخه (10Hole Diatonic) به وجود آمد . جالب است بدانید که اولین باری که تولید کنندگان سازدهنی تصمیم به استفاده از مکانیسم اسلاید (Slide) گرفتند ، آن را بر روی مدل های 10 سوراخه ای که مشابه سازدهنی دیاتونیک استاندارد به روش ریشتر (Richter Tuning) کوک شده بود به کار گرفتند . کلاس آواز در اصفهان

این نوع سازدهنی 10 سوراخه نخستین بار توسط شرکت Hohner تحت عنوان مدل کروماتیک کخ یا کاچ (Koch Chromatic) عرضه شد و هنوز هم تولید می شود . این مدل در واقع یک سازدهنی کروماتیک واقعی نبود چرا که حتی با کمک گرفتن از اسلاید هم نمی شد تمام نت های گام کروماتیک را با آن اجرا کرد .

در سال های اخیر مدل دیگری هم به نام Slide Harp معرفی شده که به همین شیوه طراحی می شود اما بر روی برخی زبانه های آن دریچه های ویندسیور نصب شده است تا از نشتی هوای کمتری برخوردار باشد . این مدل چند سال پیش به بازار ایران نیز وارد شده بود .

انواع ساز دهنی

مدتی بعد شرکت هونر تصمیم گرفت مکانیسم اسلاید را در سازدهنی های 12 سوراخه با کوک سولو (Solo Tuning) به کار گیرد و به این ترتیب بود که اولین سازدهنی کروماتیک واقعی طراحی و ساخته شد . کوک سولو همان طور که از نامش بر می آید ، برای نواختن سولوهای ملودیک طراحی شده است و بر خلاف کوک ریشتر ، تمام نت های گام ماژور را در هر سه یا چهار اکتاو سازدهنی در دسترس نوازنده قرار می دهد .
آموزشگاه موسیقی در اصفهان
 
حوه چیدمان نت ها در کوک سولو (Solo Tuning) در هر سه اکتاو سازدهنی با هم یکسان است و در واقع الگویی مشابه اکتاو میانی سازدهنی دیاتونیک استاندارد است که در هر سه اکتاو به یک شکل تکرار شده است .
با این که در این کوک امکان نواختن آکورد مکشی (Draw Chord) با استفاده از نت های اکتاو پایینی وجود ندارد ، ولی در عوض برای نواختن ملودی بسیار مناسب است و با توجه به یکسان بودن آرایش نت ها در هر سه اکتاو ، می توان هر ترتیب خاصی از نت ها را که در یک اکتاو اجرا می شود به راحتی به یک اکتاو بالاتر یا پایین تر منتقل کرد ، بدون این که تغییری در جهت نفس کشیدن نوازنده یا نت هایی که اجرای آنها مستلزم فشار دادن شستی / اسلاید می باشد به وحود آید .

هر چند امروزه کوک های متنوع دیگری هم برای سازدهنی کروماتیک طراحی شده است ، ولی کوک سولو کماکان رایج ترین نوع کوک به کار رفته در سازدهنی های کروماتیک باقی مانده است .

گام و نت پایه در سازدهنی کروماتیک

در حال حاضر اغلب سازدهنی های کروماتیک به روش کوک سولو طراحی می شوند که با آن می توان نت های گام دیاتونیک و کروماتیک را در تمام اکتاوهای سازدهنی اجرا نمود .
رایج ترین گام یا کلید (Key) در میان سازدهنی های کروماتیک عرضه شده در بازار ، گام "دو" (Key of C) می باشد . در اغلب منابع آموزشی هم توصیه می شود که نواختن سازدهنی کروماتیک را با همین گام آغاز نمایید . گام ها یا کلید های دیگر سازدهنی کروماتیک به ترتیب از این گام پایین تر می روند تا به یک اکتاو پایین تر برسند :
Bb – A – G – F – E – D – Tenor C

در واقع نت پایه یک سازدهنی کروماتیک گام Bb یک پرده پایین تر از نت پایه در سازدهنی کروماتیک گام C می باشد و به همین ترتیب نت پایه در یک سازدهنی کروماتیک Tenor C یک اکتاو پایین تر از نت پایه در سازدهنی کروماتیک گام C قرار دارد .

پس از آشنایی با نوع کوک و گام سازدهنی کروماتیک ، به بررسی ویژگی های ساختمانی آن می پردازیم .

قطعه دهنی (Mouthpiece)

قطعه فلزی باریکی است که در جلوی سازدهنی کروماتیک قرار می گیرد و به شکلی طراحی شده است که دهان نوازنده بتواند به راحتی بر روی آن قرار بگیرد . هر سوراخ تعبیه شده بر روی این قطعه با دو جفت زبانه دمشی (Blow Reed) و مکشی (Draw Reed) ارتباط دارد که یک جفت از آنها در حالت عادی و بدون فشار دادن شستی (Button) به صدا در می آیند و جفت سوراخ دیگر با فشار دادن اسلاید (Slide) به سمت داخل فعال می شوند .
این مجموعه از 3-2 تیغه نازک فلزی تشکیل شده است که به علت تعبیه شدن سوراخ هایی چهارگوش در سطحشان از نمایی مشبک برخوردار هستند . این مجموعه از تیغه ها درست در پشت قطعه دهنی (Mouthpiece) و در جلوی بدنه (Comb) سازدهنی کروماتیک قرار می گیرند .
یکی از این تیغه ها که به خاطر متحرک بودنش اسلاید (Slide) نامیده می شود ، به طرف خارج سازدهنی امتداد می یابد و انتهای آن به حالت برجسته و گردی در می آید که آن را شستی (Button) می نامند .
نوازنده سازدهنی می تواند با گذاشتن انگشتش بر روی شستی و فشار دادن آن ، تیغه متحرک اسلاید را به سمت داخل حرکت دهد و با این کار تمام نت های سازدهنی را به میزان نیم پرده بالاتر ببرد . مثلا در یک سازدهنی کروماتیک گام C بدون فشار دادن شستی می توان نت های گام دو ماژور (C Major) را اجرا کرد .
اگر همین سازدهنی را با فشار دادن شستی به سمت داخل و نگه داشتن آن در همین حالت بنوازید ، نت های گام دو دیز (C# Major) در اختیارتان خواهد بود .

چگونگی تغییر نت ها به دنبال فشار دادن شستی / اسلاید به نحوه طراحی قطعه دهنی و مجموعه تیغه ها بر می گردد : همان طور که گفتیم ، در پشت هر سوراخ تعبیه شده در قطعه دهنی (Mouthpiece) دو جفت زبانه دمشی و مکشی وجود دارد که در حالت عادی (بدون فشار دادن شستی) یک جفت از آنها به وسیله اسلاید پوشیده شده است و نقشی در تولید صدا ندارد .
اما وقتی که اسلاید به سمت داخل حرکت می کند ، جلوی جفت سوراخ اول را می پوشاند و جفت سوراخ دوم را که نیم پرده بالاتر کوک شده اند در معرض جریان هوا قرار می دهد .

برای درک بهتر این مساله بهتر است یک سازدهنی کروماتیک را از نزدیک نگاه کنید و با فشار دادن اسلاید آن به طرف داخل ، به تغییری که در سوراخ های قابل مشاهده پدید می آید دقت نمایید . البته سازدهنی های کروماتیک از این لحاظ به دو شیوه متفاوت طراحی می شوند :

1- Straight Tuned : در این نوع سازدهنی کروماتیک تمام نت های گام C در بالا قرار دارند و نت های گام #C در پایین قرار می گیرند .
 
 
2- Cross Tuned : در این نوع سازدهنی کروماتیک نت های هر دو گام C و #C به صورت یک در میان در سمت بالا و پایین قرار دارند .
 
در سازدهنی های کروماتیک نوع Cross Tuned وسعت سوراخ های مربوط به هر جفت نت که در اسلاید سازدهنی تعبیه شده است بیشتر از نوع Straight Tuned می باشد . این تفاوت در ساختمان سازدهنی موجب می شود تا در نوع Cross Tuned جریان هوای بیشتری بتواند از روی زبانه (Reed) های فلزی سازدهنی عبور کند ولی در عین حال برای نیم پرده بالا بردن نت ها (مثلا رفتن از نت C به #C ) باید اسلاید سازدهنی را به میزان بیشتری فشار دهیم . به همین خاطر اجرای سریع آهنگ هایی با تمپوی بالا با این نوع سازدهنی کروماتیک قدری دشوارتر است .

ویندسیور چیست؟

دریچه های ویندسیور (Windsaver Valves) که آنها را Breath Saver و گاهی به اختصار دریچه (Valve) یا ویندسیور (Windsaver) نیز می نامند، نوارهای کوچکی از جنس انعطاف پذیر و با قابلیت ارتجاعی هستند که بر روی صفحات زبانه دار (Reedplate) ساز دهنی کروماتیک و در سمت دیگر زبانه ها یا تیغه های فلزی (Reeds) ساز دهنی نصب می شوند.
اگر نگاهی به زیر درپوش (Coverplate) های ساز دهنی کروماتیک بیندازید (یا پیچ درپوش ها را باز کنید و آنها را بردارید) میتوانید آنها را ببینید که به شکل نوارهای کوچک سفید رنگ (یا سفید و برنزی رنگ) هستند و شکل و اندازه ای مشابه زبانه های فلزی دارند.

دریچه های ویندسیور غیر از ساز دهنی کروماتیک، در ساز دهنی های آکورد (Chord Harmonica) و اکتاو (مانند مدلAuto Valve از Hohner یا مدل Concerto از Seydel ) و همچنین در بیشتر آکاردئون ها نیز وجود دارند.

نقش ویندسیور چیست؟

مهمترین وظیفه ویندسیور این است که تمام جریان هوای جاری در نفس نوازنده را به سمت آن زبانه فلزی خاصی که در حال نواخته شدن است هدایت نماید. برای توضیح بیشتر باید گفت زمانی که نوازنده هوا را به داخل یک سوراخ ساز دهنی کروماتیک که در برگیرنده دو زبانه دمشی (Blow Reed) و مکشی (Draw Reed) است می دمد ، موجب فعال شدن زبانه دمشی می شود. ولی در عین حال مقداری از این جریان هوا از اطراف زبانه مکشی عبور می کند که نقشی در به صدا درآوردن زبانه دمشی ندارد. در واقع این مقدار هوایی که از اطراف زبانه مکشی عبور می کند به هدر می رود و در اصطلاح نشت (Leak) می کند.